Για εμφανή σημάδια βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κάνει λόγο η Εθνική Τράπεζα στην τελευταία έρευνα συγκυρίας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Ιούλιος 2013), ενώ διαπιστώνει «τάση σταθεροποίησης» στις εκτιμήσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την απασχόληση του επόμενου εξαμήνου.
Η μικρή τάση βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος για τις ΜμΕ που σημειώθηκε στο τέλος του 2012, εντείνεται κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013. Ειδικότερα, αύξηση σημειώνεται στο ποσοστό των επιχειρήσεων, με πρωταρχικό στόχο την ανάπτυξη, οι οποίες φτάνουν το 1/3 του τομέα ΜμΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2013 (έναντι του 2012).
Σε αυτό το πλαίσιο, η πορεία του δείκτη εμπιστοσύνης είναι θετική για όλους τους κλάδους, με την εντονότερη βελτίωση να παρατηρείται στο κομμάτι του δείκτη που αντικατοπτρίζει τη μελλοντική ζήτηση. Ειδικότερα, οι μεγαλύτερες ΜμΕ στην πλειοψηφία τους δηλώνουν βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, ενώ οκλάδος των υπηρεσιών δείχνει τη μεγαλύτερη βελτίωση.
Σε μια συγκυρία έντονης συρρίκνωσης, οι ΜμΕ αποδείχτηκαν αρκετά ευέλικτες και συγκράτησαν το κόστος εργασίας τους H αρνητική συγκυρία της τελευταίας πενταετίας έχει οδηγήσει σε πτώση του κύκλου εργασιών της μέσης ΜμΕ κατά περίπου 50% – ποσοστό που κυμαίνεται από 40% για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του δείγματος μέχρι 90% για τις μικρότερες.
Όσον αφορά την ανάγκη χρηματοδότησης, το 41% του συνόλου των ΜμΕ δήλωσε ότι δεν χρειάστηκε χρηματοδότηση, το 26% του συνόλου των ΜμΕ (που αντιστοιχεί στα ¾ των ΜμΕ που έκαναν αίτηση) έλαβε χρηματοδότηση και το λοιπό 1/3 του συνόλου των ΜμΕ χρειάστηκε χ ρηματοδότηση αλλά δεν μπόρεσε να την λάβει (κυρίως γιατί δεν έκαναν αίτηση και δευτερευόντως λόγω απόρριψης της αίτησής τους).
Οι ΜμΕ αποδεικνύονται αρκετά ευέλικτες, καθώς σε μια συγκυρία όπου τα έσοδά τους καταποντίστηκαν, κατάφεραν να περιορίσουν το κόστος εργασίας αρκετά ώστε να παραμείνει σταθερό ποσοστό των εσόδων. Συγκεκριμένα, ο περιορισμός του κόστους εργασίας πάνω από 50% την πενταετία 2007-2012 επιτεύχθηκε κυρίως μέσω μείωσης του μέσου μισθού (που συνέβαλε κατά 28%), και δευτερευόντως μέσω μείωσης προσωπικού (που συνέβαλαν κατά 25%).
Η μέση απασχόληση ανά ΜμΕ μειώθηκε κατά 25% την προηγούμενη πενταετία(40% στις μικρές και 23% στις μεσαίες επιχειρήσεις), με τη μεγαλύτερη πτώση στιςκατασκευές (κατά 52%) και τη μικρότερη στις υπηρεσίες (κατά 5%). Επιπλέον, σημειώνουμε μια στροφή προς τη μερική απασχόληση (και στους εξωτερικούς συνεργάτες κυρίως στη βιομηχανία) και μια μέση καθυστέρηση πληρωμής μισθών της τάξης του 1,5 μήνα.
Ο μέσος ετήσιος μισθός μειώθηκε κατά 28% την προηγούμενη πενταετία (42% στις μικρές και 17% στις μεσαίες επιχειρήσεις), με τη μεγαλύτερη πτώση στις υπηρεσίες (κατά 47%) και τη μικρότερη στη βιομηχανία (κατά 11%). Η παραγωγικότητα (προσαρμοσμένη για μισθούς) έχει περιοριστεί κατά 12% την προηγούμενη πενταετία, με τη μεγαλύτερη πτώση στο εμπόριο (κατά 18%) και μικρή άνοδο (κατά 3%) στη βιομηχανία.
Οι ΜμΕ που αύξησαν απασχόληση, κατάφεραν να επιτύχουν ένα διπλό στόχο:
– Κέρδισαν μερίδιο αγοράς έναντι των εταιρειών που ακολούθησαν περιοριστικές πολιτικές απασχόλησης.
– Κατάφεραν να παραμείνουν το πιο υγιές κομμάτι των ΜμΕ, διατηρώντας την υψηλότερη παραγωγικότητα (προσαρμοσμένη για μισθούς) που είχαν και πριν την κρίση, επιδεικνύοντας υψηλότερη αντοχή στην κρίση και παρουσιάζοντας βελτιωμένη οργανωτική εικόνα.
Η πλειοψηφία των ΜμΕ προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στο νομοθετικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας Το 60% των ΜμΕ θεωρεί ότι οι νομοθετικές ρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην αγορά εργασίας, την τελευταία τριετία, φάνηκαν χρήσιμες (με τις μεσαίες επιχειρήσεις να δηλώνουν περισσότερο ωφελημένες).
Παράλληλα, το 80% των ΜμΕ θεωρεί ότι μπορεί να ενισχυθεί από περαιτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, κυρίως, στους τομείς: Μείωση των εργοδοτικών εισφορών, καθιέρωση ευέλικτων ωραρίων, μείωση του κόστους των απολύσεων και μεταβολές στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.Το μεγαλύτερο κομμάτι των αναγκαίων ανακατατάξεων στην αγορά εργασίας των ΜμΕ έχει ήδη πραγματοποιηθεί
Μετά από αυτές τις αναδιαρθρώσεις στην αγορά εργασίας, οι ΜμΕ δείχνουν μια τάση σταθεροποίησης της απασχόλησης για το επόμενο έτος, καθώς μόλις το 20% συνεχίζει να απασχολεί πλεονάζον προσωπικό (ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από το 44% που προχώρησε σε περιορισμό κόστους εργασίας μέσω απολύσεων την προηγούμενη πενταετία). Είναι επίσης ενθαρρυντικό ότι μόνο το ½ των ΜμΕ εκτιμά ότι θα μεταβάλλει το μισθολογικό του κόστος το επόμενο έτος (έναντι ¾ που το μετέβαλαν την προηγούμενη πενταετία). Ωστόσο η ανάγκη για περαιτέρω περιορισμό του μοναδιαίου κόστους εργασίας παραμένει για να γίνουν οι ελληνικές ΜμΕ πιο ανταγωνιστικές.
