Χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις διεξήχθη η χθεσινή ομιλία του Μάριο Ντράγκι, όσον αφορά στις απαιτήσεις και τα κριτήρια επιλεξιμότητας για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας παρότι έδωσε σαφές μήνυμα στήριξης προς την Ελλάδα, δεν παρείχε περαιτέρω βοήθεια όπως ήλπιζαν οι Ελληνες τραπεζίτες για τη διευκόλυνση της συμμετοχής της χώρας στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων (OMT). Τα επιπλέον κριτήρια επιλεξιμότητας που έθεσε η ΕΚΤ για χώρες που δεν βρίσκονται σε επενδυτική βαθμίδα όπως η Ελλάδα, δεν αποτέλεσαν κεραυνό εν αιθρία.
Της Χριστίνας Τζογανάκη
O Μάριο Ντράγκι από καιρό είχε καταστήσει σαφές ότι η Ελλάδα λόγω της χαμηλής πιστοληπτικής της αξιολόγησης και ελλείψει εχέγγυων υψηλής διαβάθμισης, θα έπρεπε να παρέχει εξασφαλίσεις προς την ΕΚΤ και να τηρήσει απαρέγκλιτα τα συμφωνηθέντα με τους ευρωπαίους δανειστές για να χαίρει των διευκολυντικών εργαλείων της ευρωτράπεζας.
Το Sofokleousin.gr είχε επισημάνει ότι ή συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών σε ένα πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων θα κριθεί εν πολλοίς από τα όρια και τις προϋποθέσεις που θα θέσει η ΕΚΤ. Σύμφωνα με τον Μάριο Ντράγκι, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να αρχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα από τον Ιούλιο του 2015 και αφότου η Ελλάδα αποπληρώσει τα ομόλογα που λήγουν τότε και βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ (SMPs), σύμφωνα με τους κανόνες του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.
Διαβάστε σχετικά: «Πυρηνικά όπλα» ετοιμάζει ο Ντράγκι
Τα άμεσα οφέλη για τον κλάδο στην Ελλάδα θα είναι περιορισμένα και ανεπαίσθητα, με τους τραπεζίτες να ελπίζουν στο spillover effect, ήτοι στη σταδιακή βελτίωση των συνθηκών. Οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν ελάχιστα εχέγγυα υψηλής διαβάθμισης που θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά από την ΕΚΤ, συνεπώς δεν ελπίζουν στην βελτιστοποίηση της απόδοσης στοιχείων του ενεργητικού μέσου του ενεχυριασμού τους. Είναι λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι στόχος της ΕΚΤ δεν είναι η βελτίωση των συνθηκών στον Ευρωπαϊκό Νότο αλλά η αποφυγή προβλημάτων στον Ευρωπαϊκό Βορά. Τα νέα μέτρα θα δώσουν στις τράπεζες του πυρήνα της Ευρώπης ρευστότητα και κεφαλαιακό μαξιλάρι ικανό να αντιμετωπίσει τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία.
Συνολικά το ύψος του προγράμματος ανέρχεται σε 1,1 τρισ. ευρώ ενώ τα ομόλογα θα έχου διάρκεια από δύο έως 30 χρόνια. Θα υπάρχουν όρια 33% ανά εκδότη χρέους και 25% ανά έκδοση, ενώ το πρόγραμμα προβλέπει καταμερισμό κινδύνου στο 20% για την ΕΚΤ και κατά 80% για τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες που θα πραγματοποιήσουν τις αγορές.
Το πρόγραμμα αφορά συνδυασμένες αγορές δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, ενώ τον κεντρικό συντονισμό θα πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Τα χρήματα που θα πάρουν οι τράπεζες από τις αγορές ομολόγων θα μπορούν είτε να χρηματοδοτήσουν τον ιδιωτικό τομέα είτε να κατατεθούν στην ΕΚΤ, με αρνητικό όμως επιτόκιο. Έτσι, όπως ανέφερε ο Μάριο Ντράγκι, δίνεται κίνητρο για τη χρηματοδότηση της ιδιωτικής οικονομίας.
Μνημόνιο και αξιολόγηση και μετά βλέπουμε
Ο Μάριο Ντράγκι κατέστησε σαφές ότι οι αγορές θα αφορούν τα ομόλογα που έχουν “investment grade”, δηλαδή η αξιολόγηση τους είναι τουλάχιστον “ΒΒΒ-“. Για χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος που αξιολογούνται χαμηλότερα και βρίσκονται σε πρόγραμμα, θα υπάρξουν περαιτέρω προϋποθέσεις και κριτήρια επιλεξιμότητας.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ είπε ότι θα υπάρξουν προυποθέσεις και ρυθμίσεις για χώρες με χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση που συμμετέχουν σε πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Με λίγα λόγια, θα υπάρξουν αγορές ελληνικών κρατικών ομολόγων αφότου ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και εφαρμόζεται πρόγραμμα προσαρμογής. Δεν έχουμε ειδικό κανόνα για την Ελλάδα, διευκρίνισε ο κ. Ντράγκι προσθέτοντας ότι προκειμένου να γίνουν αγορές ελληνικών κρατικών ομολόγων από την Τράπεζα της Ελλάδας η Αθήνα θα πρέπει να εφαρμόζει πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής.
Συμπλήρωσε ότι και για την Ελλάδα θα ισχύουν οι γενικοί κανόνες που ισχύουν για όλες τις χώρες της ευρωζώνες, δηλαδή η ΕΚΤ θα μπορέσει να αγοράσει έως το 33% των κρατικών ομολόγων που διαπραγματεύονται στη δευτερογενή αγορά, ενώ δεν θα μπορεί να αγοράζει πάνω από το 25% για κάθε μία συγκεκριμένη έκδοση (π.χ. 5ετή ομόλογα).
Το συνολικό ποσό αγορών θα ανέλθει στο 1 τρισεκατομμύριο 80 δισ. ευρώ. “Οι αγορές θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2016 και σε κάθε περίπτωση θα διεξάγονται μέχρι να δούμε διαρκή διόρθωση του πληθωρισμού”. Επισημαίνεται, ότι στόχος της ΕΚΤ είναι να διατηρεί τον πληθωρισμό κοντά στο 2%. Τον Δεκέμβριο ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης υποχώρησε κατά 0,2%.
