Θα ξεκινήσουμε σήμερα με ένα κομμάτι παρμένο από έναν παλιό «Αιρετικό» σχετικά με τον φόβο. Λέγαμε λοιπόν τότε πως «Ο φόβος είναι το χειρότερο συναίσθημα του ανθρώπου, τον αδρανοποιεί, τον καθηλώνει, τον κάνει ανίσχυρο να ζήσει την απλή καθημερινότητά του. Γεμίζει αυτόν και την οικογένειά του με ανασφάλεια, η ζωή του δεν έχει καμιά προοπτική και η μόνη λύση είναι η φυγή».
Ο φόρος από την άλλη μεριά είναι αναγκαίος για να μπορέσει να επιβιώσει ένα οργανωμένο κράτος. Να λειτουργήσει η Διοίκηση και κυρίως να παρασχεθούν στους πολίτες αναγκαία Δημόσια αγαθά που δεν είναι δυνατόν να παραχθούν από ιδιώτες, είτε επειδή δεν είναι κερδοφόρα, είτε επειδή δεν μπορεί να γίνει μία αναλογική τιμολόγηση, είτε επειδή αφορούν τομείς, όπως η άμυνα και η ασφάλεια που είναι κατανοητό ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία θα ήταν ατελέσφορη.
Από την άλλη μεριά, ο φόρος όσον αφορά τον καλούμενο να τον καταβάλει πολίτη, επιχείρηση, αποστερεί χρηματικούς πόρους. Συνεπώς οι πόροι αυτοί θα πρέπει να είναι λογικοί (θεωρία της δεκάτης) και ταυτόχρονα να παράγουν ανταποδοτικό προϊόν. Με απλά λόγια ο φόρος δεν είναι παρά μια πληρωμή προς το Δημόσιο με την απαίτηση ενός συγκεκριμένου επιπέδου υπηρεσιών και μάλιστα εμφανών. Η απάντηση για παράδειγμα ότι πληρώνουμε πολλούς φόρους επειδή πρέπει να πληρώνονται ικανοποιητικά οι Δημόσιοι Υπάλληλοι για να κάνουν καλά τη δουλειά τους, ενώ μπροστά από το σπίτι μου που έχω κληρονομιά από τον πατέρα μου, έχω κληρονομήσει και μια τεράστια λακκούβα, μέλος πια της οικογένειας, καταλαβαίνετε ότι δεν μου λέει τίποτα για το που πάνε οι φόροι.
Στη χώρα μας και πιθανότατα και σε αρκετές άλλες χώρες, οι φόροι ξεστρατίζουν. Δεν θα ασχοληθούμε στο παρόν κείμενο με τους λόγους και τη διαδικασία ξεστρατίσματος, αλλά θα επικεντρωθούμε στο γεγονός πως όταν το σύστημα έχει τεράστιες απώλειες, έχει κατ’ ανάγκη και τεράστιες ελλείψεις τις οποίες πρέπει να τις καλύψει. Πως; Με μεγαλύτερους και περισσότερους φόρους. Η λογική, βέβαια, αντίδραση κάποιου που θίγεται είναι η άμυνα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η άμυνα είναι η φοροδιαφυγή, μόνο που το σπορ εξασκείται όχι μόνο από αυτούς που προσπαθούν να επιβιώσουν, αλλά και από αυτούς που δεν θέλουν καν να συμμετάσχουν στα κοινά βάρη. Συνεπώς η φοροδιαφυγή είναι δύσκολο να εξατομικευτεί ανάλογα με τα κίνητρα και άρα είναι καθολικά κατακριτέα και διωκόμενη, από την άλλη όμως μεριά, κοινωνιολογικά, είναι μία λογική ανθρώπινη αντίδραση.
Πιθανώς όλα αυτά δεν θα είχαν και μεγάλη σημασία αν βρισκόμασταν σε μία χώρα όπου και οι φόροι σε ύψος ήταν αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο, αλλά και οι κοινωνικές παροχές αξιοπρεπείς. Στη χώρα όμως της «φαιδράς πορτοκαλέας», οι φόροι είναι εξαντλητικοί, κυρίως επειδή υφίσταται ένα τεράστιο οφειλόμενο ποσό, αποκύημα πολλών «σοφών» διοικούντων, αφετέρου δε, τα δημόσια και κοινωνικά αγαθά, τροφοδοτούνται με όλο και λιγότερους πόρους, με συνέπεια να είναι κατ’ όνομα «αγαθά», ενώ στην ουσία δεν υφίστανται. Είναι σαν τα σούπερ – μάρκετ την εποχή του μεγάλου «ξεκαθαρίσματος» ή αποεπένδυσης. Έβλεπες από έξω σούπερ – μάρκετ, έμπαινες να πάρεις ένα κιλό ρύζι και έλεγες «λάθος έκανα, μπήκα στο διπλανό μαγαζί που πουλάει ράφια». Δεν έκανες λάθος.
Το επίμαχο θέμα όμως είναι το υποκείμενο του φόρου. Φυσικό πρόσωπο, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα. Έχουμε διανθίσει το φορολογικό μας λεξιλόγιο με δεκάδες αγγλοσαξονικούς όρους, αναζητώντας το ίδιο αποτέλεσμα. Φόρους. Όσο όμορφα όμως και να πεις κάτι, το αποτέλεσμα είναι γνωστό από την αρχή. Εξάλλου, πάντα τα άσχημα, είχανε όμορφα ονόματα (π.χ. ευλογιά – μη σου τύχει αρρώστια- Εφορία – έχουμε και χιούμορ -).
Το άλλο πρόβλημα είναι η διάχυση. Δηλαδή ο φόρος είναι ότι πιο απλό. Έλεγες στον καθένα ότι θέλω αυτό το ποσό, τον χρόνο και δεν χρειαζόταν τίποτε από όλο αυτό το περίπλοκο σύστημα. Επειδή όμως η συλλογή θέλει και ηθική βάση, πρέπει να σκαρφιστεί η εκάστοτε Κυβέρνηση λόγους που θα μετουσιωθούν σε φόρους, οι οποίοι θα κάνουν έκδηλη την αναλογικότητα και τη δίκαιη κατανομή τους. Βέβαια, για όλα αυτά υπάρχει κάποια λεπτή κόκκινη γραμμή. Όταν ξεπεραστεί, η μεν Κυβέρνηση σκαρφίζεται ανοησίες που θα τις μετατρέψει σε φόρους, ο δε φορολογούμενος «ώχετο απιών» ή αλλιώς προσπαθεί να την κάνει με οποιοδήποτε τρόπο. Μιας και μιλάμε περί ανοησιών για συλλογή φορολογικών καρπών, θα σας υπενθυμίσω για ακόμα μία φορά το αγαπημένο μου «τέλος σακούλας» το οποίο θα είναι ένα ευτελές ποσό τριών και μετά επτά λεπτών, για να σώσουμε το περιβάλλον. Από την άλλη βέβαια πληρώνουμε τεράστια πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για παράνομες χωματερές, περιοχές χωρίς κεντρική αποχέτευση κ.λπ., αλλά, επειδή ο κακομαθημένος που πάει το βράδυ και αμολάει τα μπάζα σε όποιο ρέμα βρει δεν είναι δυνατόν να φορολογηθεί, καταλήγουμε στη σακούλα που μη δυνάμενος να πάρεις το καροτσάκι από του σούπερ μάρκετ αγκαλιά με τον Κωστάκη να τσιρίζει ότι του έπεσε το παγωτό στην μπλούζα, θα αμαρτήσεις περιβαλλοντολογικά, θα πάρεις το αποτρόπαιο αυτό προϊόν και συνεπώς θα τιμωρηθείς δια αντιστοίχου τιμήματος, φόρου, τέλους, λεφτά τέλος πάντων θέλουμε.
Επειδή όμως παραφράζοντας τον Ζαμπέτα «τα ψώνια είναι έξοδο και ο Μήτσος σε αδιέξοδο», οι πολίτες δεν πληρώνουν, γιατί επί το λαϊκό στέγνωσαν, το κράτος μας έχει ξεπεράσει την καλή και φιλική συμπεριφορά, ωρυόμενο πως αν χρωστάς ένα πεντακοσάρικο θα σου πάρει το σπίτι. Εδώ μπαίνει ο φόβος. Με απλά λόγια το παραμύθι με την κοκκινοσκουφίτσα περί ανάπτυξης κ.λπ. δεν έπιασε, οπότε αναλαμβάνει ο κακός λύκος. Μόνο που οι πολίτες βλέπανε άλλα παραμύθια. Αγαπημένο τους λόγου χάρη, «ο Άγιος Βασίλης και το ATM». Πολύ καλό παραμύθι, κράτησε μερικά χρόνια, αλλά ξαφνικά μάθαμε ότι δεν υπήρχε Άγιος Βασίλης αλλά ήταν ο τραπεζίτης ντυμένος «κόκα – κόλα», το δε ATM έπαυσε να δέχεται τις άπειρες κάρτες μας.
Έτσι, καταλήξαμε στην εποχή του φόβου του φόρου, με την έννοια του τι θα σε βρει αν δεν τον αποδώσεις. Κατά τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, το καθαρτήριο του Δάντη διαθέτει διάφορα εφευρήματα. Φιλικό τηλεφώνημα (θα τα δώσετε ή θα σας πάρει ο διάολος), ντου σε καταθετικούς λογαριασμούς και ότι πάρουμε (πάει η σύνταξη του παππού), κατάσχεση εις χείρας τρίτων (κα Μαρία πάλι μου αργήσατε το ενοίκιο – τι μου λέτε καλέ, το πήρε η Εφορία), κατάσχεση ακινήτων (μας βλέπω στον δρόμο) και φυσικά προσωποκράτηση. Φυσικά, πέραν του γέλωτος των μέτρων, αυτός που τα υφίσταται δεν νοιώθει καθόλου χαρούμενος και δυστυχώς έχει μόνο δύο δυνατότητες, ή να πληρώσει (αν έχει) ή να αποδράσει σε άλλες πολιτείες που δεν έχουν ΕΝΦΙΑ, εισφορά αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος, φόρο ιδιόχρησης, φόρο επί του τεκμαρτού εισοδήματος εκ του ότι υπάρχεις και άλλα φαιδρά.
Πάντα μου άρεσε η πάγια Κυβερνητική αντίδραση στη λαϊκή αποδοκιμασία κάθε νέου φόρου. Μα επιβάλλεται και στις νήσους Turks and Caicos. Φυσικά μπορείς να κάνεις ένα απάνθισμα παγκόσμιας φορολογικής ηλιθιότητας και να εφευρίσκεις συνεχώς φόρους. Πριν από λίγο διάστημα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βάλανε «Sin Tax» ή φόρο αμαρτίας, σε όλα τα energy drinks, επειδή είχαν πολύ ζάχαρη, οι εκεί κάτοικοι τα πίνουνε με την κάσα, παθαίνουν ζάχαρο και το κράτος δαπανά πολλά χρήματα για την υγεία τους, άρα πρέπει να πληρώνουν για να έχουν το δικαίωμα να αρρωστήσουν. Επειδή βέβαια στις χώρες του Κόλπου έχουν ένα παθολογικό κόλλημα με την θρησκεία, κάθε τιμωρία (άρα και φόρος), πρέπει να επέρχεται από το Θείο, συνεπώς ο Αλλάχ είπε πως είναι αμαρτωλοί και πρέπει να τιμωρηθούν.
Εμείς ευτυχώς δεν φθάσαμε έως εκεί, αλλά ο φορολογικός εκφοβισμός ίσως είναι χειρότερος. Όσο γλαφυρά και αν θέλουμε να προσεγγίσουμε το θέμα, δυστυχώς δεν βρίσκουμε κανένα αστείο. Ο πολλαπλασιασμός της αυτοχειρίας για οικονομικούς λόγους, οι δεκάδες οφειλέτες που οδηγούνται στη φυλακή αφού πρώτα έχουν στιφθεί ως λεμονόκουπα μπας και βγάλουν καμία σταγόνα, οι εκατοντάδες χιλιάδες των νέο-μεταναστών μας και ο φόβος του επερχόμενου κακού, μόνο γέλιο δεν προκαλούν. Οι κοινωνίες δεν επιβιώνουν με τον φόβο, αυτοί που τον προκαλούν συνήθως καταλήγουν να νέμονται την εξουσία απολυταρχικά έστω και αν δεν το καταλαβαίνουν, ο φόβος φέρνει συναισθήματα εκδίκησης, αυτοί που τον επέβαλαν το γνωρίζουν και προσπαθούν να διαφυλαχθούν. Κάπως έτσι πορευόμαστε αν δεν το καταλάβατε, η κοινωνία της αρένας χρόνια κρατά στην Ελλάδα, μόνο που αυτοί που κάθονται στις πρώτες θέσεις είναι και οι πιο επικίνδυνοι για τροφή των θηρίων.
Ο κύκλος του φόβου του φόρου διευρύνεται όσο η φοροδοτική ικανότητα φθίνει, η φυγή από τον «φορολογικό παράδεισο» συνεχίζεται αμείωτη, τα κοινωνικά αγαθά απαξιώνονται, οι συνταξιοδοτικές παροχές μειώνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς και τελικά σωρεύεται φόβος. Ο πραγματικός εχθρός της χώρας δεν είναι ο φόρος αλλά ο φόβος.
Από το e-forologia.gr
