Ad hoc αξιολόγηση επί συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων, μια προς μια και κατάτμηση της δόσης σε πολλές υποδόσεις
Τρια στάδια διαπραγματεύσεων και ad hoc αξιολογήσεις περιλαμβάνει η τελική «μυστική» συμφωνία του Γιάνη Βαρουφάκη με τους εταίρους και τους θεσμούς. Με αυτό τον τρόπο η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να ξεκλειδώσει τμηματικά τα 7,5 δισ. της ευρωπαϊκής βοήθειας και να αποφύγει περαιτέρω εμπλοκές με κονδύλια των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και αναπτυξιακών ταμείων. Στόχος όλων των εμπλεκομένων πλευρών είναι να ανακοινώνεται κάθε φορά ένα τμήμα της συμφωνίας –και σε συνθήκες πίεσης- ώστε γίνει πιο εύκολα διαχειρίσιμο το πολιτικό κόστος.
Του Χρήστου Φράγκου
Όπερ σημαίνει ότι από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση θα ξεκινήσει να συνεργάζεται πλήρως σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, δίνοντας την εικόνα που ζητούν οι εταίροι και αφετέρου μπορεί να συμφωνήσει σε επιμέρους πλάνα υλοποίησης μέτρων και μεταρρυθμίσεων, τα οποία όμως δεν θα ανακοινώνονται εκ των προτέρων παρά μόνο ταυτόχρονα με την εκταμίευση της δόσης.
Παράλληλα με τη μεταφορά του κέντρου των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες και την αποστολή μόνο τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα επιχειρείται να δοθεί η αίσθηση της αλλαγής του μοντέλου των διαπραγματεύσεων, καθώς και η αναβάθμιση του ρόλου του Eurogroup και της Κομισιόν, οι οποίοι θα έχουν άμεσα την ευθύνη των διαβουλεύσεων.
Από την άλλη πλευρά οι εταίροι δεν θα φανούν ενδοτικοί καθώς θα έχουν χρόνο να διαμορφώσουν το επικοινωνιακό σκηνικό, ενώ θα πιέζουν μέχρι τέλους την ελληνική πλευρά και παράλληλα θα ελέγχουν πλήρως τα στοιχεία που μπαίνουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ετσι δια της δημιουργικής ασάφειας της συμφωνίας δίδεται χώρος και χρόνος στα εμπλεκόμενα μέρη να διαχειριστούν το επικοινωνιακό σκέλος κατά το δοκούν, ενώ παράλληλα δημιουργείται έδαφος για διαβουλεύσεις μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και των μικροπολιτικών συσχετισμών.
Τον χώρο αυτό έχουν αρχίσει να προσδιορίζουν τα τεχνικά κλιμάκια, τα οποία σε πρώτη φάση κάνουν δουλειά υποδομής σταχυολογώντας δεδομένα, προβλέψεις και στόχους και επιχειρώντας να διαμορφώσουν μια νέα βάση πολιτικής διαπραγμάτευσης.
Σε πρώτη φάση τα τεχνικά κλιμάκια θα επιχειρήσουν να εξειδικεύσουν τη λίστα μεταρρυθμίσεων του Γιάνη Βαρουφάκη, ενώ στη συνέχεια θα οργανώσουν με σαφήνεια το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των δράσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.
Αγκάθι παραμένει ο τρόπος κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού, το οποίο διογκώνεται μέρα με τη μέρα καθώς και οι ρυθμίσεις για επαναπατρισμό κεφαλαίων. Οι εταίροι απαιτούν την λήψη πρόσθετων μέτρων τουλάχιστον 2,5 δισ. με δεδομένο ότι αποδέχονται τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος και την απόδοση από το τρέχον έτος των ενεργειών για πάταξη της φοροδιαφυγής.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές υπάρχει και έγγραφο το οποίο διατυπώνει αίτημα για «υψηλότερου επιπέδου συζητήσεις» για ένα τρίτο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα στο οποίο ο κ. Βαρουφάκης αναφέρεται ως μια «follow-up arrangement» την οποία η Αθήνα θα αποκαλεί «Συμβόλαιο για την Ανακάμψη και την Ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας».
Όπως προβλέπει η συμφωνία που δεν ανακοινώθηκε τα πολιτικά ζητήματα που περιλαμβάνουν, τη διαδικασία απομείωσης του χρέους, αύξηση των αναπτυξιακών κονδυλίων και αποδέσμευσης των δόσεων θα δένονται με συγκεκριμένες δράσεις, διατηρώντας το προγενέστερο μοντέλο.
Στις μεταρρυθμίσεις που είχαν αρχικά προαναγγελθεί από την κυβέρνηση και αφορούσαν στη διοικητική μεταρρύθμιση, στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, στην ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία, στη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης, στην ενεργοποίηση του Φορολογικού Συμβουλίου και στη δημιουργία νέου ευέλικτου σώματος στοχευμένων φορολογικών ελέγχων προστίθενται πλέον και άλλες.
Λεπτομέρειες σχετικά με τις επτά από τις πρώτες μεταρρυθμίσεις που θα πραγματοποιήσει η κυβέρνηση, έχουν επισυναφθεί στην επιστολή Βαρουφάκη στον πρόεδρο του Eurogroup.
1. Ενεργοποίηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου με στόχο την επίτευξη εξοικονόμησης πόρων και την επέκταση της αποστολής του.
Σκοπός του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, εξηγεί το υπουργείο Οικονομικών, είναι να ενεργεί ως ανεξάρτητο παρατηρητήριο, υποβοηθητικό της κυβερνητικής πολιτικής, ώστε να μπορεί να συμβάλει στην εξάλειψη πιθανής τάσης για πρωτογενές έλλειμμα.
Για το σκοπό αυτό, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, θα πρέπει να έχει την ικανότητα να προετοιμάζει μακροοικονομικές προβλέψεις για τον προϋπολογισμό, θα πρέπει να παρακολουθεί αμερόληπτα την εφαρμογή των δημοσιονομικών προγραμμάτων και την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων και διαδικασιών και θα πρέπει επίσης να παρεμβαίνει και να διαμορφώνει τον δημόσιο διάλογο για τη δημοσιονομική πολιτική.
Οι ελληνικές αρχές σχεδιάζουν την ενεργοποίηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου αλλά και την επίτευξη εξοικονόμησης πόρων μέσω της ενοποίησής του με το υπάρχον Γραφείο του Κρατικού Προϋπολογισμού, το οποίο λειτουργεί στη Βουλή και συνδέεται με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών.
2. Κατάρτιση Προϋπολογισμού και του Οργανικού Νόμου για τονΠροϋπολογισμό
Στο πλαίσιο της βελτίωσης της διαχείρισης των δημοσιονομικών, οι ελληνικές αρχές προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις στον τομέα της κατάρτισης του Προϋπολογισμού.
Αυτές οι βελτιώσεις θα περιλαμβάνουν τα ανώτατα όρια σε δαπάνες ώστε να ενισχυθεί η τήρηση του Προϋπολογισμού κατά την διάρκεια του έτους.
Οι βελτιώσεις θα περιλαμβάνουν την αναμόρφωση του Οργανικού Νόμου για τον προϋπολογισμό.
3. Συγκρότηση ευέλικτου σώματος στοχευμένων φορολογικών ελέγχων για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Δεν θα έχει μόνιμο χαρακτήρα.
Στο πλαίσιο πάταξης της φοροδιαφυγής, προτείνουμε να συγκροτηθεί ένα σώμα στελεχωμένο από μη επαγγελματίες. Η σύνθεση του σώματος θα ανανεώνεται ανά μικρά χρονικά διαστήματα (λιγότερο από δυο μήνες) κατόπιν σύντομης σχετικής εκπαίδευσης.
4. Βελτιώσεις στη νομοθεσία για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Η μεταρρύθμιση αυτή παρουσιάστηκε ήδη από την αρμόδια Υπουργό Νάντια Βαλαβάνη.
5. Δημόσια Έσοδα από τις υπηρεσίες τυχερών παιγνίων μέσω Διαδικτύου
Ο τομέας των διαδικτυακών τυχερών παιγνίων εμφανίζει σημαντικές ανεκμετάλλευτες δυνατότητες είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Τα Δημόσια Έσοδα θα μπορούσαν να αυξηθούν από:
• την πώληση αδειών σε παρόχους ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών σε εύλογη/δίκαιη τιμή
• την αξιοποίηση της Ευρωπαϊκής εμπειρίας για την αυστηρή ηλεκτρονική παρακολούθηση της όλης διαδικασίας
• την ενίσχυση/θωράκιση της υπάρχουσας ελληνικής νομοθεσίας (ν. 4002/2011)
Με βάση τις διαθέσιμες εκτιμήσεις, ο συνολικός όγκος συναλλαγών στον τομέα των ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών στην Ελλάδα ξεπερνά τα τρία δισ. ευρώ ετησίως.
Βάσει εύλογων υπολογισμών, τα πρόσθετα Δημόσια Έσοδα από τη φορολόγηση των αδειοδοτημένων ηλεκτρονικών τυχερών παιγνίων μπορεί να ξεπεράσει τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
Για την πραγματοποίηση των ανωτέρω βημάτων προς την πλήρη εφαρμογή, η ελληνική κυβέρνηση θα αναζητήσει τεχνική βοήθεια (π.χ. μηχανισμούς για την παρακολούθηση των τυχερών παιχνιδιών μέσω διαδικτύου) καθώς και συμφωνίες που θα περιορίσουν τον παράνομο διασυνοριακό τζόγο.
6. Πρόγραμμα καταπολέμησης της γραφειοκρατίας του δημοσίου και βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος.
Η κυβέρνηση σκοπεύει να εισάγει νομοθεσία που θα απαγορεύει στις υπηρεσίες του Δημοσίου να ζητούν (από πολίτες και υπηρεσίες) έγγραφα που βεβαιώνουν πληροφορίες, τις οποίες το κράτος ήδη κατέχει (εντός της ίδιας ή κάποιας άλλης υπηρεσίας).
Προτερήματα της προτεινόμενης δράσης: μεγάλη μείωση στις χαμένες ώρες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, που τώρα σπαταλούν μέρες να συλλέγουν τα απαραίτητα έγγραφα από διάφορες υπηρεσίες του Δημοσίου με σκοπό να τα προσκομίσουν σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες –ένα νέο κίνητρο για ψηφιοποίηση –ουσιαστική καλή θέληση για τον δημόσιο τομέα.
7. Διατάξεις για την υιοθέτηση άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Η ελληνική Κυβέρνηση συνέταξε και έχει ήδη καταθέσει σχέδιο νόμου που εμπεριέχει μέτρα άμεσης ανακούφισης της ακραίας φτώχειας, με παροχή κουπονιών σίτισης (για την αποφυγή του κοινωνικού στιγματισμού οι δικαιούχοι θα χρησιμοποιούν μια “έξυπνη κάρτα”), επιδόματος ενοικίου και δωρεάν ρεύματος.
Το συνολικό ποσό που θα χρειαστεί για τα παραπάνω μέτρα ανέρχεται συνολικά στα 200,29 εκατομμύρια ευρώ.
Προκειμένου να υπάρξει δημοσιονομική ισορροπία, η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να εξοικονομήσει τους απαιτούμενους πόρους από δύο τομείς:
– τη μείωση του λειτουργικού κόστους και των γενικών εξόδων κάθε Υπουργείου (υπολογίζεται εξοικονόμηση 60,9 εκατομμυρίων ευρώ)
– την εισαγωγή νέου συστήματος ανάθεσης δημόσιων διαγωνισμών/συμβάσεων σε κάθε Υπουργείο, κίνηση που θα αποφέρει εξοικονόμηση 140 εκατομμυρίων ευρώ.
Όλες οι μεταρρυθμίσεις έχουν τύχει επεξεργασίας από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής του οποίου προΐσταται ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης.
