Πώς η κατώτατη σύνταξη γίνεται 207 ευρώ και άλλες 20 συνταξιοδοτικές ιστορίες

νέους (όσους υποβάλλον αίτηση από εδώ και πέρα).Αλλά, θα αποδειχθεί κυρίως αναποτελεσματικό λόγω υψηλών εισφορών που επιβάλλει. Άρα, καθιστά την ασφάλιση αντιπαραγωγική και καθώς την συνδέει με την φορολογία (εισφορές ως ποσοστό επί του εισοδήματος) σύντομα το σύστημα θα χάσει τους «αιμοδότες» του. Τους ασφαλισμένους δηλαδή οι οποίοι θα αποφεύγουν να πληρώσουν εισφορές (αφού ο μεγαλύτερος τζίρος οδηγεί σε αφαίμαξη του 70-80% των κερδών υπέρ ασφαλιστικών ταμείων, εφορίας κ.α.) ή, ακόμη χειρότερα, δεν θα μπορούν να πληρώσουν (φτωχοποίηση, κλείσιμο επιχειρήσεων).

Με αυτά τα δεδομένα ανοίγεται μπροστά μας ένα εντελώς νέο τοπίο  στο ασφαλιστικό.

Αλλάζουν όλα, όπως: Τι θα πληρώσετε παραπάνω, πόσα θα πάρετε λιγότερα, ποιες προϋποθέσεις ισχύουν για επικουρικό, το εφάπαξ, την προσωρινή σύνταξη, σε ποιες περιπτώσεις μπορείτε να σώσετε τις διπλές συντάξεις.

1.Οι εισφορές από την 1/1/2017 θα υπολογίζονται με βάσει τη φορολογική δήλωση για τα φετινά εισοδήματα (20% για κύρια σύνταξη, 6,95% για υγεία, 7% για επικουρικό και 4% για εφάπαξ –τα δύο τελευταία εάν υφίστανται σαν υποχρεώσεις). Άρα, οι φετινοί τζίροι, ο κύκλος εργασιών εντός του έτους απ’ όπου θα προκύψουν τα κέρδη, θα είναι η βάση για το τι θα πληρώσετε στο νέο ασφαλιστικό ταμείο (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης-ΕΦΚΑ) και όχι οι ασφαλιστικές κλάσεις ή ο χρόνος άσκησης του επαγγέλματος-επιτηδεύματος όπως γνωρίζατε έως τώρα.

Η εν λόγω αλλαγή δεν αφορά όσους έχουν εισοδήματα αποκλειστικά από μισθωτές υπηρεσίες αλλά, όλους τους άλλους: Είτε αυτοί συμπληρώνουν το εισόδημα (??? με ένα ενοίκιο ή) με την άσκηση μιας συμπληρωματικής απασχόλησης (αμοιβή με το κομμάτι), είτε πρόκειται για γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους, εμπόρους κ.α. Και αυτό γιατί πέραν των εισφορών επί του μισθού, με την φορολογική δήλωση του 2017 (φετινά εισοδήματα) θα κληθείτε να πληρώσετε και επιπλέον εισφορές με βάσει επιπλέον (του μισθού) εισοδήματος.

2.Παράλληλα αυξάνονται από τον επόμενο μήνα οι εισφορές για το ενιαίο επικουρικό ΕΤΕΑ (νυν ΕΤΕΑΠ) κατά μία (1) ποσοστιαία μονάδα, σε 7% από 6% (συν μισή μονάδα για την επιχείρηση και μισή για τον απασχολούμενο).

3.Στις περιπτώσεις διπλής ασφάλισης σε ΙΚΑ και ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ ο ασφαλισμένος θα πληρώνει διπλές εισφορές (παρακράτηση στην πηγή για την μισθωτή εργασία και πληρωμή απολογιστικά στον ΕΦΚΑ για τα εισοδήματα από το ελεύθερο επάγγελμα). Φυσικά ο εν λόγω ασφαλισμένος θα πάρει μία μόνο εθνική σύνταξη. Όχι δύο κατώτατες όπως ίσχυε έως τώρα…

4. Για διπλή ασφάλιση δημοσίου και ΕΤΑΑ (γιατρών, μηχανικών, δικηγόρων κ.λπ.) εις το εξής το δημόσιο θα καλύπτει μόνο την μια ασφάλιση (με βάσει τον μισθό), ενώ για την δεύτερη (ασφάλιση με βάσει την ιδιότητα) θα πρέπει ο κάθε επιστήμονας να μεριμνήσει ο ίδιος (και πληρώσει αποκλειστικά ολόκληρη τη συμμετοχή συν ποσοστό 7% για υγεία. Δεν υπάρχει απαλλαγή λόγω καταβολής από την πρώτη ασφάλιση).

5.Στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης όλα τα έτη θα υπολογιστούν ωσάν να διανύθηκαν σε ένα ταμείο και η σύνταξη θα βγει από τις εισφορές που πληρώθηκαν από το 2002 και μετά ωσάν να υφίστατο ένα ταμείο.

6. Οι ήδη συνταξιούχοι με συνολικές μηνιαίες (καθαρές) αποδοχές έως 1.150 ευρώ δεν θα πρέπει -προς το παρόν- να ανησυχούν… Πάνω από αυτό το όριο θα επιβληθεί περικοπή στις επικουρικές συντάξεις η οποία μπορεί να φτάσει το 40%.

7.Εις το εξής όποια αίτηση συνταξιοδότησης κατατίθεται το ποσό της παροχής θα υπολογίζεται με βάσει τις εισφορές από το 2002 και μετά μέχρι την ημερομηνία της κατάθεσης αίτησης συνταξιοδότησης (αναπροσαρμοσμένες με τη μέση αύξηση των μισθών και εισοδημάτων την ενδιάμεση περίοδο). Για 20 έτη ασφάλισης θα δίνεται εθνική σύνταξη 384 ευρώ και 15,5% ποσοστό αναπλήρωσης (επί του μέσου μισθού). Για μέσο συντάξιμο (ασφαλιστέο) μισθό 800 ευρώ θα προκύπτει μια σύνταξη 508 ευρώ μεικτά (μείον εισφορά υγείας 6%). Βεβαίως αυτό το ποσό αφορά σε έξοδο στο 67^ο έτος της ηλικίας. Για έξοδο στο 62^ο έτος θα υπάρχει πέναλτι 40%. Σε αυτή την περίπτωση και για μέσο εισόδημα (από το 2002 και μετά) 800 ευρώ και για 15ετή ασφάλιση ο συνταξιούχος θα λάβει 305 ευρώ (μείον 40%) και αυτά μεικτά (μείον 6%).

Με 15ετή ασφάλιση και 800 ευρώ μέσες αποδοχές η σύνταξη στο 67^ο έτος θα είναι 437,4 ευρώ μεικτά (345 εθνική σύνταξη συν 92,4 ευρώ ανταποδοτική). Αλλά στο 62^ο έτος (μειωμένη κατά 40%) θα διαμορφώνεται μόλις στα 262,5 ευρώ (μείον εισφορά υπέρ ΕΟΠΥΥ 6%).

8.Η έννοια της κατώτατης σύνταξης εξαφανίζεται αφού όπως είδαμε στα προηγούμενα παραδείγματα η μόνη βάση που παραμείνει είναι τα 345 ευρώ (για 15ετή ασφάλιση) και αυτά στο 67^ο έτος της ηλικίας. Για έξοδο στο 62^ο η εθνική σύνταξη περιορίζεται στα 207 ευρώ (μείον 40%) συν την όποια ανταποδοτική ή επικουρική έχει ο κάθε ασφαλισμένος…

9.Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα λάβουν συντάξεις, για τα έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2016 όχι με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού του ΟΑΕΕ/ΤΕΒΕ αλλά, ωσάν τα πλήρωναν επί τεκμαρτού εισοδήματος. Για 890 ευρώ το δίμηνο (και 5.340 το χρόνο) θα αφαιρούνται οι εισφορές υγείας. Και τα εναπομείναντα 4.000 ευρώ αντιστοιχούν σε εισόδημα 20.000 ευρώ το χρόμνο. Άρα, παραπέμπουν σε σύνταξη 527 ευρώ στο 67^ο έτος για 15ετία ή 1.162 ευρώ μεικτά για 40 έτη ασφάλισης.

10. Οι νέες επικουρικές συντάξεις θα υπολογίζονται στο 0,45% επί του συντάξιμου μισθού για κάθε χρόνο στην ασφάλιση (και μόλις 9% για 20ετή ασφάλιση). Με βάσει το παράδειγμά μας και για ασφαλιστέο μισθό 800 ευρώ (20 έτη) η επικουρική θα διαμορφωθεί εις το εξής στα  72 ευρώ το μήνα μείον εισφορά 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ…

11.Οι προσωρινές συντάξεις, ένα ημίμετρο που καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια αφού η πολιτεία αδυνατεί(;) να λύσει την γραφειοκρατία έγκαιρης απόδοσης των συντάξεων (σ.σ. ούτε τα ταμεία διαθέτουν τα αναγκαία κονδύλια προκειμένου να αποδώσουν 330.000 συνταξιοδοτικά δικαιώματα που βρίσκονται σε καθυστέρηση), περιορίζεται πλέον στο 50% του τελευταίου μισθού. Και για τους αγρότες ή ελευθέρους επαγγελματίες στο 50% του μέσου όρου του μηνιαίου εισοδήματος του τελευταίου (προηγούμενου) 12μηνου όπως αυτό δηλώθηκε στην εφορία.

12.Το ΕΚΑΣ καταργείται σταδιακά από φέτος με την περικοπή από τη λίστα των δικαιούχων εκείνων που ελάμβαναν επίδομα 30 ευρώ. Για την τρέχουσα χρόνια θα καταβάλλεται για συντάξεις (άθροισμα κύριας και επικουρικής) κάτω των 664 ευρώ.

Κατά τα επόμενα χρόνια θα περιορίζεται συνεχώς ο αριθμός των δικαιούχων (360.000 χαμηλοσυνταξιούχοι άνω των 65 ετών και με ποσοστά αναπηρίας άνω του 80% έως πρόσφατα) και θα καταργηθεί πλήρως το 2020.

13.Οι περίπου 11.000 συνταξιούχοι του ΕΤΑΤ, προερχόμενοι από την Εμπορική Τράπεζα, την Αττικής και την Πίστεως (νυν Alpha) θα δουν τις αποδοχές τους να περικόπτονται έως και 45% αφού με τον νέο ασφαλιστικό νόμο διατάσσεται ο επανακαθορισμός των αποδοχών τους (υποχρεωτικά και όχι δυνητικά όπως για τους λοιπούς ασφαλισμένους). Πλέον η σύνταξη δεν θα υπολογίζεται με 3,14% για κάθε χρόνο στην ασφάλιση (και 97,3% για 32 έτη) αλλά, με 1,75% για κάθε έτος επί του συντάξιμου μισθού.

Σε αυτές τις περιπτώσεις οι περισσότερο χαμένες θα αποδειχτούν οι μητέρες με ανήλικο οι οποίες έφυγαν στη σύνταξη με 20ετία (και ποσοστό αναπλήρωσης 62,8% ή 942 ευρώ το μήνα μεικτά για μισθό 1.500 ευρώ). Και αυτό καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία δεν έχει υποστεί, έως τώρα, άλλες περικοπές (α’ και β’ μνημόνιο) γιατί ελάμβανε αποδοχές κάτω των 1.000 ευρώ (πέραν φυσικά της 13^ης και 14^ης σύνταξης οι οποίες καταργηθήκαν για όλους τους ασφαλισμένους).

Οι ασφαλισμένες του συγκεκριμένου παραδείγματος, μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων, θα λαμβάνουν μόλις 525 ευρώ το μήνα (1.500 ευρώ χ 35%).

14.Οι ασφαλισμένοι (εν ενεργεία) της  Alpha bank που είχαν ιδιωτικό συμβόλαιο (προσυνταξιοδοτικό καθεστώς) για συνταξιοδότηση στο 55^ο ή 58^ο έτος της ηλικίας με 35 ή 32 έτη ασφάλισης, χάνουν αυτό το δικαίωμα και υπάγονται στο γενικό ασφαλιστικό (40 χρόνια ασφάλισης στο 62^ο έτος ή στο 67^ο με όσα χρόνια έχουν).

15.Τα πλασματικά έτη στο εξής θα υπολογίζονται με βάσει τα εισοδήματα του προηγούμενου μήνα (ή τα τεκμαρτά, με βάσει τα κέρδη του προηγούμενου χρόνου για τους ελευθέρους επαγγελματίες, τους αγρότες ή τους διπλοασφαλισμένους-πολυεπαγγελματίες). Έτσι, για την αναγνώριση των πλασματικών από τις σπουδές ή τα τέκνα, που έως τώρα οι ασφαλισμένοι πλήρωναν 165 ευρώ για κάθε μήνα, θα καταβάλλουν 20% επί των μεικτών αποδοχών τους, συν 7% για επικούριση και 4% για το εφάπαξ (όταν υπάρχει).

16.Τα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου (ΜΤΠΥ) θα καταβληθούν στα τέλη Ιουνίου (για το τρίμηνο (Απριλίου, Μαΐου και Ιουνίου) μειωμένα κατά 32% προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα στα έσοδα του ταμείου από την κατάργηση του κοινωνικού πόρου. Ουσιαστικά, για το τρίμηνο θα πάρουν μερίσματα… δύο μηνών.

17.Όσοι εργαζόμενοι πλήρωναν ασφάλιστρα επί ολόκληρου του μισθού ή γινόταν παρακρατήσεις για αμοιβές (τεκμαρτές ή πραγματικές) μεγαλύτερες των 2.450 ευρώ το μήνα, το επιπλέον ποσό δεν θα υπολογίζεται στον καθορισμό των νέων (ανταποδοτικών) συντάξεων.

Η εν λόγω πρόβλεψη πλήττει τους υψηλόμισθους του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι  ήταν υποχρεωμένοι έως τώρα σε καταβολή υψηλών –και εν τέλει μη ανταποδοτικών- εισφορών. Κυρίως δε τους τραπεζοϋπαλλήλους οι οποίοι πλήρωναν εισφορές επί ολόκληρου του μεικτού μισθού και με ποσοστό άνω του 33% (έναντι 20% στο ΙΚΑ), επιμεριζόμενο στο 11% για τον υπάλληλο και 22% για την επιχείρηση. Η αιτιολογία του υπουργείου Εργασίας αναφέρει ότι οι εν λόγω ασφαλισμένοι πλήρωναν μεν υψηλότερα ασφάλιστρα ανέμεναν δε υψηλότερες και, κυρίως, νωρίτερα (στο χρόνο) τις παροχές του συστήματος (σύνταξη από το ταμείο).

18.Οι στρατιωτικοί διατηρούν το προνόμιο να συνταξιοδοτηθούν, μέχρι και τον επόμενο μήνα, με το παλιό τρόπο (υπολογισμού των συντάξεων). Η «προσφορά» αυτή έγινε γιατί τον περασμένο Φεβρουάριο έγιναν οι κρίσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις και πολλοί στρατιωτικοί αποστρατεύτηκαν (προήχθησαν νεώτεροι κ.λπ.) χωρίς μέχρι την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου να έχει ολοκληρωθεί η διαγραφή τους από τα στρατιωτικά μητρώα και η συνταξιοδότησή τους.

19.Αντίστοιχη ρύθμιση προωθεί η κυβέρνηση στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας προκειμένου να έχουν ευνοϊκή μεταχείριση (συνταξιοδότηση με τις προϋποθέσεις του προηγούμενου καθεστώτος) και οι εκπαιδευτικοί. Και αυτό γιατί οι δάσκαλοι και καθηγητές, ενώ καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης (παραίτηση) μέχρι τα τέλη Απριλίου εκάστου έτους, η σχέση εργασίας λύεται την 31^η Ιουλίου.

Κατά συνέπεια, όσοι παραιτήθηκαν τον περασμένο μήνα και εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να συνταξιοδοτηθούν (με τον προηγούμενο νόμο) παγιδεύτηκαν και (εάν δεν υπάρξει τελικά ρύθμιση) θα βγουν στη σύνταξη την 1/8/2016 με μειωμένες έως και 35% αποδοχές.

20.Τέλος, όσοι συνταξιοδοτηθούν φέτος με τις νέες ρυθμίσεις (για αιτήσεις που υποβλήθηκαν μετά την δημοσίευση του νέου ασφαλιστικού νόμου) και οι αποδοχές που θα προκύψουν θα είναι μειωμένες άνω του 20% (σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς), θα τους «χαριστεί» το 50% της διαφοράς. Δηλαδή, για μείωση 22% ο ασφαλισμένος θα πάρει μειωμένη σύνταξη κατά 11%, ενώ για προκύπτουσα μείωση 19% θα υποστεί ολόκληρη την περικοπή.

Η εν λόγω μεταβατική διάταξη ισχύει μόνο για όσες αιτήσεις συνταξιοδότησης υποβληθούν μέχρι 31/12/2016