Του Σπύρου Δημητρέλη
Στην παγίδα του λεγόμενου καταθεσιολογίου πιάστηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, περίπου 250.000 φορολογούμενοι.
Πρόκειται για φορολογούμενους, πολλοί από τους οποίους θα υποστούν την ταλαιπωρία να δικαιολογήσουν ποσά που κατέθεσαν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς την τελευταία 14ετία και τα οποία δεν δικαιολογούνται –σύμφωνα με την ηλεκτρονική διασταύρωση- από τα εισοδήματα που δήλωσαν.
Το “καταθεσιολόγιο” ακούστηκε για πρώτη φορά ως πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομικών στις αρχές του 2015 και συνίσταται στην με ηλεκτρονικό τρόπο σύγκριση “πρωτογενών” καταθέσεων με τα εισοδήματα που δήλωσαν οι φορολογούμενοι.
Το βασικό του πρόβλημα για να προχωρήσει ήταν ότι δεν υπήρχε αξιόπιστο και αποτελεσματικό λογισμικό προκειμένου να τρέξουν οι διασταυρώσεις μεταξύ στοιχείων καταθέσεων που έλαβε το υπουργείο Οικονομικών από τις τράπεζες και των φορολογικών δεδομένων.
Στο υπουργείο Οικονομικών, όπως έγραψε πρόσφατα το Capital.gr, πιστεύουν ότι έχουν πλέον στα χέρια τους το σχετικό λογισμικό το οποίο μπορεί να ξεχωρίζει αυτόματα ποιες καταθέσεις είναι “πρωτογενείς”, δηλαδή δεν αποτελούν απλή μεταφορά ποσών από έναν λογαριασμό σε άλλον λογαριασμό του ίδιου φορολογούμενου.
Μάλιστα, πρόσφατα έγινε η πρώτη συνολική διασταύρωση που έδειξε ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
Πιο συγκεκριμένα, δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων στην οποία περιελήφθησαν οι καταθέσεις περίπου 1.270.000 καταθετών οι οποίοι περιλαμβάνονται σε όλες τις λεγόμενες λίστες φοροδιαφυγής (π.χ. Λαγκάρντ, Μπόργιανς, εμβασμάτων, μεγαλοκαταθετών). Η βάση αυτή με τη χρήση του νέου λογισμικού διασταυρώθηκε με τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων των ίδιων καταθετών, διορθωμένη ως προς τις “πρωτογενείς” καταθέσεις, όπως αναφέρθηκε.
Η διασταύρωση αυτή έδειξε ότι σημαντικές αποκλίσεις (χωρίς να διευκρινίζεται από αρμόδιες πηγές ποιο ποσό απόκλισης θεωρείται σημαντικό) εμφανίζονται σε περίπου 250.000 καταθέτες. Στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι τα αποτελέσματα σε μεγάλο βαθμό θα είναι αξιόπιστα ως προς τη φοροδιαφυγή διότι πρόκειται κυρίως για ελεύθερους επαγγελματίες από κλάδους με υψηλή φοροδιαφυγή (π.χ. γιατρούς, δικηγόρους, κατασκευαστές ακινήτων) .Ωστόσο, δεν αποκλείουν ότι και αρκετοί από όσους πιάστηκαν στα δίχτυα της διασταύρωσης θα μπορέσουν τελικά να δικαιολογήσουν τις αποκλίσεις χωρίς ωστόσο να αποφύγουν την ταλαιπωρία με απανωτές επισκέψεις στην εφορία και το κόστος με την πρόσληψη δικηγόρων κλπ
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η λίστα των 250.000 που έδειξε η διασταύρωση δεν είναι οριστική καθώς στο ΥΠΟΙΚ περιμένουν και στοιχεία από την κεφαλαιαγορά για αγορές χρηματοοικονομικών προϊόντων, αμοιβαίων κεφαλαίων και παραγώγων.
Τα ειδοποιητήρια
Η διασταύρωση αφορά φορολογικές δηλώσεις και καταθέσεις από το 2002 (έτος εισαγωγής του ευρώ) έως το 2015 και όσοι πιάστηκαν στη διασταύρωση πρόκειται να λάβουν ειδικό ειδοποιητήριο. Τα ειδοποιητήρια, σύμφωνα με το σχεδιασμό του ΥΠΟΙΚ, πρόκειται να σταλούν όταν θεσπιστεί η ρύθμιση για την εθελοντική αποκάλυψη αδήλωτων κεφαλαίων. Η αποστολή των ειδοποιητηρίων θα λειτουργήσει έτσι ως μέσο πίεσης προκειμένου να ενταχθούν στη ρύθμιση και να εισρεύσει ζεστό χρήμα στα κρατικά ταμεία.
Η ρύθμιση βρίσκεται ακόμη σε διαπραγμάτευση μεταξύ του ΥΠΟΙΚ και των θεσμών καθώς οι τελευταίοι δεν επιτρέπουν μια μορφή ρύθμισης που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί “χαριστική” αλλά και άδικη για όσους δήλωναν τα εισοδήματά τους. Έτσι προκρίνουν πολύ υψηλούς συντελεστές φορολόγησης για την ένταξη στη ρύθμιση, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνουν ακόμη και στο 120% του ποσού που απεκρύβη!
Από την πλευρά του το ΥΠΟΙΚ θέλει μια ρύθμιση με “λογικό” συντελεστή που θα δώσει κίνητρο σε όποιον έχει “μαύρο” χρήμα να το δηλώσει και να κάνει μια νέα αρχή στη σχέση του με την εφορία.
= = = = = = = = = = = = = = = =
Ποιοι και πώς θα ελεγχθούν με το καταθεσιολόγιο
Ουσιαστικό μηδενισμό του χρόνου που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ένας έλεγχος της λεγόμενης “αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας” θα προσφέρει ειδικό λογισμικό ελέγχου και διασταυρώσεων το οποίο ανέπτυξε ομάδα στελεχών πληροφορικής του υπουργείου Οικονομικών.
Πρόκειται για την ηλεκτρονική υποδομή του λεγόμενου “καταθεσιολογίου” με το οποίο το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να φέρει ζεστό χρήμα στα κρατικά ταμεία. Το σχέδιο προβλέπει ηλεκτρονικό έλεγχο και διασταυρώσεις που θα γίνουν σε καταθέσεις και φορολογικές δηλώσεις, εντοπισμό πιθανών αδήλωτων ποσών και αποστολή ειδοποιητηρίων για φορολογικό έλεγχο ή εναλλακτικά ένταξη των ελεγχόμενων στην κυοφορούμενη εισπρακτική ρύθμιση για την οικειοθελή αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων.
Ήδη τα πρώτα σημαντικά βήματα έχουν γίνει και πιθανόν μέσα στις επόμενες δυο εβδομάδες θα αρχίσει να εφαρμόζεται ο νέος τρόπος ελέγχους. Πιο συγκεκριμένα:
– οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών έχουν ήδη οικοδομήσει μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών και τα δηλωθέντα εισοδήματα περίπου 1,2 εκατομμυρίων φορολογούμενων. Πρόκειται για τους φορολογούμενους που περιλαμβάνονται σε βάσεις δεδομένων που έχει συγκεντρώσει το υπουργείο Οικονομικών όπως είναι η λίστα Λαγκάρντ, η λίστα Μπόργιανς, η λίστα των μεγαλοκαταθετών (π.χ. όσων έχουν κάνει μια κίνηση λογαριασμού άνω των 100.000 ευρώ)
– τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών αφορούν τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2002 (που εντάχθηκε η χώρα στην ευρωζώνη) έως σήμερα
– το ειδικό λογισμικό που έχει αναπτύξει το υπουργείο Οικονομικών πραγματοποιεί μέσα σε ελάχιστο χρόνο (π.χ. ένα τέταρτο) σκανάρισμα όλων των “πρωτογενών” καταθέσεων χρηματικών ποσών και κατηγοριοποίηση ανά έτος. Επί της ουσίας καταγράφεται το καθαρό ποσό που κατατέθηκε στους λογαριασμούς κάθε φορολογούμενου εντός του ίδιου έτους. Για παράδειγμα, αν ένας φορολογούμενος έκανε ανάληψη ενός ποσού και το κατέθεσε σε άλλη τράπεζα αυτή η συναλλαγή δεν εμφανίζεται ως πρωτογενής κατάθεση και ακυρώνεται στον ηλεκτρονικό έλεγχο
– τα στοιχεία της πρωτογενών καταθέσεων συγκρίνονται με τα ποσά που δήλωσαν ως εισόδημα οι φορολογούμενοι τα αντίστοιχα έτη
– όπου προκύψει θετική διαφορά μεταξύ των καθαρών αυξήσεων στις καταθέσεις και του εισοδήματος που έχει δηλωθεί τότε αυτή η διαφορά θεωρείται αποτέλεσμα φορολογικού ελέγχου. Οι φορολογούμενοι καλούνται σε αυτήν την περίπτωση να δικαιολογήσουν τα ποσά, αν δηλαδή προέρχονται από εισόδημα που έχει ήδη φορολογηθεί ή απαλλαγεί νόμιμα από τη φορολογία ή αν πρόκειται για λάθος που μπορεί να διορθωθεί
– οι φορολογούμενοι που θα πιαστούν στα δίχτυα της παραπάνω διαδικασίας θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στην επικείμενη ρύθμιση εθελοντικής αποκάλυψης αδήλωτου εισοδήματος και να απαλλαγούν από το φορολογικό έλεγχο και ποινικές κυρώσεις για φοροδιαφυγή καταβάλλοντας φόρο που θα υπολογίζεται με βάση την κλίμακα που ίσχυε κατά το έτος που αποκτήθηκε το αδήλωτο εισόδημα. Ουσιαστικά η διαδικασία του “ηλεκτρονικού” ελέγχου λειτουργεί και ως πίεση προς τους φορολογούμενους για να ενταχθούν στη ρύθμιση, όταν αυτή θα έρθει.
Η διαδικασία του ηλεκτρονικού ελέγχου και διασταύρωσης θα χρησιμοποιηθεί για τις περιπτώσεις που έχει ήδη εκδοθεί εντολή φορολογικού ελέγχου για αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας προκειμένου να μην καθυστερεί ο έλεγχος, ο οποίος μπορούσε λόγω της γραφειοκρατικής αλληλογραφίας με τις τράπεζες να πάρει μήνες.
Capital.gr
