Αριθ. πρωτ.: οικ. 27430/16/ 15.6.2016
Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 13Α του ν.4251/2014 για την απασχόληση παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία
Αθήνα, 15 Ιουνίου 2016
Αριθ. Πρωτ: οικ. 27430/16
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ και ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ και ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Ταχ. Δ/νση: Ευαγγελιστρίας 2
Ταχ. Κώδικας: 105 63
Εγκύκλιος αριθ. 11
Θέμα: Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 13Α του ν.4251/2014 για την απασχόληση παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία
Με το άρθρο 58 του ν.4384/2016 (ΦΕΚ Α’ 78) προστέθηκε το άρθρο 13Α στο ν.4251/2014 και παρέχεται πλέον η δυνατότητα απασχόλησης παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών για την εξυπηρέτηση επειγουσών αναγκών της αγροτικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, προβλέπεται πλέον ειδική διαδικασία, με την οποία δύνανται να καλυφθούν οι θέσεις για εξαρτημένη και εποχική εργασία στην αγροτική οικονομία που δεν έχουν πληρωθεί με την διαδικασία της μετάκλησης (άρθρα 12 και 13 ν. 4251/2014), μέσα στα αριθμητικά όρια που κάθε φορά θέτει η κοινή υπουργική απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 ν. 4251/2014 και προσδιορίζει τον ανώτατο αριθμό αδειών διαμονής πολιτών τρίτων χωρών για εργασία στην Ελλάδα.
Με την παρούσα εγκύκλιο αποσαφηνίζονται επιμέρους ζητήματα που αφορούν:
α) τις ειδικότητες εργατών και τις κατηγορίες πολιτών τρίτων χωρών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 13Α ν.4251/2014,
β) την διαδικασία ενώπιον του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης,
γ) το χρονικό σημείο προσδιορισμού των κενών θέσεων με βάση τον ανώτατο αριθμό αδειών διαμονής για εργασία πολιτών τρίτων χωρών που κάθε φορά ορίζει η σχετική κοινή υπουργική απόφαση και
δ) το χρόνο έναρξης ισχύος της άδειας εργασίας των πολιτών τρίτων χωρών που τελούν σε καθεστώς αναβολής απομάκρυνσης, κατ’ εφαρμογή της ειδικής διαδικασίας του άρθρου 13Α ν.4251/2014.
Ειδικότερα:
I. Ειδικότητες εργατών και κατηγορίες αλλοδαπών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 13Α ν.4251/2014
Α. Η διαδικασία του άρθρου 13Α ν.4251/2014 εφαρμόζεται για την κάλυψη των κενών θέσεων για εξαρτημένη και εποχική εργασία εργατών γης, βοσκών και μελισσοκόμων, με σκοπό την εξυπηρέτηση επειγουσών αναγκών της αγροτικής οικονομίας. Δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω διάταξης οι εργάτες πτηνοτροφίας, οι εργάτες σε στεγασμένες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και οι αλιεργάτες. Επομένως, οι θέσεις αλιεργατών, εργατών πτηνοτροφίας και εργατών σε στεγασμένες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις που προβλέπονται στην κ.υ.α. που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 ν.4251/2014 καλύπτονται αποκλειστικά με την διαδικασία της μετάκλησης (άρθρο 14 ν.4251/2014), χωρίς δυνατότητα κάλυψης των κενών θέσεων με παράτυπα διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών.
Β. Στην διαδικασία του άρθρου 13Α ν.4251/2014 δύνανται να υπαχθούν οι ακόλουθες κατηγορίες πολιτών τρίτων χωρών:
• Πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι δεν κατέχουν οποιονδήποτε τίτλο διαμονής σε ισχύ, ο οποίος παρέχει δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας.
• Πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση για λήψη άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους κατ’ εφαρμογή του άρθρου 19 του ν.4251/2014, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, στους οποίους έχει χορηγηθεί απόδειξη κατάθεσης της αίτησης χωρίς προστασία από την επιστροφή.
Σε περίπτωση, που εκδοθεί άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους σε πολίτη τρίτης χώρας που έχει υπαχθεί στην διαδικασία του άρθρου 13Α ν.4251/2014, παύει αυτοδικαίως η ισχύς της απόφασης επιστροφής και της αναβολής απομάκρυνσης. Στην περίπτωση αυτή, ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης διαβιβάζει στην κατά τόπο αρμόδια Αστυνομική Αρχή την άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, προκειμένου να ανακληθούν, και τυπικά, η σχετική απόφαση επιστροφής και η βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης.
II. Διαδικασία υποβολής αίτησης προς τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης
Ο ενδιαφερόμενος εργοδότης υποβάλλει στην κατά τόπον αρμόδια υπηρεσία της Διεύθυνσης Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του τόπου που ανήκει η γεωργική του εκμετάλλευση, την προβλεπόμενη στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 της παρούσας αίτηση – υπεύθυνη δήλωση προς τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Στην αίτηση αναγράφει υποχρεωτικά τον αριθμό των θέσεων εργασίας, τα στοιχεία και την ιθαγένεια των προς απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών, την ειδικότητα και το χρονικό διάστημα της απασχόλησης. Στην αίτηση είναι ενσωματωμένη η υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη ότι αντιμετωπίζει κατάσταση ανωτέρας βίας επειδή αδυνατεί να συνάψει εγκαίρως νόμιμες συμβάσεις εργασίας για την αντιμετώπιση των αναγκών της εκμετάλλευσής του. Η αίτηση συνοδεύεται από την Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας ή την Ενιαία Δήλωση Εκτροφής (άρθρο 9 ν.3877/2010) του προηγούμενου ημερολογιακού έτους από το έτος κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση (π.χ., προκειμένου για αίτηση που υποβάλλεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση τον Ιούνιο έτους 2016, θα συνυποβληθεί η Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας ή Εκτροφής έτους 2015, βλ. υπόδειγμα εντύπου Ενιαίας Δήλωσης στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II). Επιπλέον, ο εργοδότης συνυποβάλλει, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 13 παρ. 3 ν.4251/2014:
α) αποδεικτικό καταβολής τέλους πενήντα (50) ευρώ για κάθε πολίτη τρίτης χώρας, που θέλει να απασχολήσει, το οποίο εισπράττεται με την διαδικασία ηλεκτρονικού παραβόλου υπέρ του Δημοσίου και δεν επιστρέφεται,
β) υπεύθυνη δήλωση ότι θα προσλάβει τους εργαζόμενους και θα αναλάβει τις προβλεπόμενες δαπάνες αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 3 του άρθρου 80 του ν.3386/2005 (Α’ 212),
γ) σύμβαση εργασίας, στην οποία αναγράφονται: i) το είδος της απασχόλησης και η ημερομηνία έναρξης αυτής, ii) ο τόπος που λαμβάνει χώρα αυτή, iii) η διάρκεια της απασχόλησης, iv) ο αριθμός των ωρών εργασίας ανά ημέρα και εβδομάδα v) η αμοιβή του εργαζομένου, η οποία δεν μπορεί να είναι, σε καμία περίπτωση, μικρότερη από τις νόμιμες αποδοχές ανειδίκευτου εργαζομένου, vi) το ύφος του ενδεχόμενου επιδόματος αδείας, εφόσον προβλέπεται από τη σύμβαση και vii) κάθε άλλος όρος εργασίας, κατά περίπτωση. Επιπλέον, ο εργοδότης συνυποβάλλει αποδεικτικά στοιχεία ότι παρέχεται στον εργαζόμενο κατάλληλο κατάλυμα, όπως αυτό ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 43 του ν.4025/2011 (Α’ 228), όπως ισχύει. Όταν το κατάλυμα δεν παρέχεται από τον εργοδότη, ο τελευταίος οφείλει να προσκομίσει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση στοιχεία που να καταδεικνύουν ότι ο εργαζόμενος διαθέτει εξ ιδίων κατάλυμα, το οποίο πληροί τις απαιτούμενες από το νόμο προδιαγραφές.
Οι αιτήσεις εξετάζονται από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης σύμφωνα με την χρονική προτεραιότητα υποβολής. Αν κατά την εξέταση αίτησης, η αρμόδια υπηρεσία διαπιστώσει τη μη αναγραφή κάποιου αναγκαίου στοιχείου στην αίτηση ή την έλλειψη κάποιου από τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά, ειδοποιείται με κάθε πρόσφορο μέσο ο αιτών προκειμένου να συμπληρώσει τα στοιχεία ή τα δικαιολογητικά μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριών ημερών από την αποδεδειγμένη ενημέρωσή του. Κατά την διάρκεια της τριήμερης προθεσμίας για την προσκόμιση των ελλειπόντων εγγράφων, ο αιτών δεν χάνει την σειρά προτεραιότητας για την εξέταση της αίτησής του.
Η αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ελέγχει τον αριθμό των θέσεων εργασίας που αναγράφονται στην αίτηση σύμφωνα με την αντιστοίχιση του αιτούμενου αριθμού εργατών προς την έκταση ή το ζωικό κεφάλαιο που περιλαμβάνεται στην συνυποβαλλόμενη Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας ή στην Ενιαία Δήλωση Εκτροφής. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση δεν εξετάζει περαιτέρω τη συνδρομή ανωτέρας βίας στο πρόσωπο του εργοδότη, καθώς μαζί με την αίτηση συνυποβάλλεται σχετική υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος. Εφόσον α) το είδος της καλλιέργειας και η στρεμματική έκταση ή το ζωικό κεφάλαιο δικαιολογούν την απασχόληση του αριθμού εργατών που περιλαμβάνονται στην αίτηση, και β) διαπιστώνεται η ύπαρξη κενών θέσεων κατ’ εφαρμογή της κ.υ.α. του άρθρου 11 ν. 4251/2014, εγκρίνεται το αίτημα από την αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Σημειώνεται ότι σε πρώτη φάση η σχετική αλληλογραφία θα πρωτοκολλείται στο γενικό πρωτόκολλο της υπηρεσίας και δεν θα διεκπεραιώνεται μέσω του πληροφορικού συστήματος, χωρίς όμως τούτο να αποτελεί τροχοπέδη για την άμεση έναρξη της σχετικής διαδικασίας καθώς η σχετική διαδικασία δεν θα απολήγει στη χορήγηση άδειας διαμονής.
III. ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΚΕΝΩΝ ΘΕΣΕΩΝ
Η ημερομηνία υποβολής του αιτήματος προς τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης από τον ενδιαφερόμενο εργοδότη είναι το κρίσιμο χρονικό σημείο για τον προσδιορισμό των κενών θέσεων εργασίας, με βάση τον ανώτατο αριθμό αδειών διαμονής νια εργασία πολιτών τρίτων χωρών που προβλέπει η κ.υ.α. του άρθρου 11 ν. 4251/2014. Οι κενές θέσεις προσδιορίζονται λαμβανομένων υπόψη των αιτημάτων μετάκλησης που εκκρεμούν κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος του εργοδότη.
Επομένως, αν κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος εκκρεμεί αίτημα μετάκλησης συγκεκριμένου αριθμού και ειδικότητας εργατών, οι θέσεις αυτές δεν θεωρούνται κενές. Σε περίπτωση απόρριψης ή ανάκλησης των εκκρεμών αιτημάτων μετάκλησης, οι αντίστοιχες θέσεις «αποδεσμεύονται» από τον χρόνο γνωστοποίησης της απόρριψης ή ανάκλησης του αιτήματος μετάκλησης στον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης και είναι δυνατό να καλυφθούν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 13Α ν.4251/2014.
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση διαβιβάζει αμελλητί τις εγκριτικές πράξεις (επισυνάπτεται υπόδειγμα) στην κατά τόπον αρμόδια Αστυνομική Διεύθυνση. Η αρμόδια Αστυνομική Αρχή καταγράφει και ταυτοποιεί τους πολίτες τρίτων χωρών που περιλαμβάνονται στην αίτηση. Προκειμένου να λάβει χώρα η ταυτοποίηση, έκαστος πολίτης τρίτης χώρας μπορεί να προσκομίσει στην αρμόδια Αστυνομική Αρχή οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο ημεδαπής ή αλλοδαπής αρχής (π.χ. διαβατήριο που έχει λήξει ή είναι σε ισχύ, κλπ.), από το οποίο προκύπτουν τα στοιχεία του.
Εφόσον δεν συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας κατ’ εφαρμογή του άρθρου 24 ν. 3907/2011, η αρμόδια Αστυνομική Αρχή υποχρεούται να εκδώσει για έκαστο πολίτη τρίτης χώρας απόφαση επιστροφής και βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης.
Ο αλλοδαπός του οποίου η απομάκρυνση αναβλήθηκε παραλαμβάνει θεωρημένο αντίγραφο της σχετικής απόφασης από την αρμόδια Αστυνομική Αρχή και υποβάλλει στην κατά τόπον αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας βάσει του τόπου για τον οποίο ζητήθηκε η έγκριση της απασχόλησης αίτηση για χορήγηση άδειας εργασίας κατ’ εφαρμογή της κ.υ.α. 53619/735/25.11.2015 (ΦΕΚ Β’ 2631). Επομένως, υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας αίτηση που συνοδεύεται από θεωρημένο αντίγραφο της βεβαίωσης αναβολής απομάκρυνσης και πιστοποιητικό κρατικού υγειονομικού φορέα, που να βεβαιώνει ότι δεν πάσχει από μολυσματική ασθένεια και δύο πρόσφατες έγχρωμες φωτογραφίες τύπου διαβατηρίου. Η άδεια εργασίας έχει εξάμηνη διάρκεια ισχύος, ισόχρονη με την αναβολή απομάκρυνσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 24 παρ. 4 του ν. 3907/2011. Συνεπώς, η ημερομηνία έναρξης ισχύος της άδειας εργασίας είναι η ίδια με την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης αναβολής απομάκρυνσης. Στην άδεια εργασίας επιτίθεται η μια εκ των προσκομιζομένων φωτογραφιών ενώ η δεύτερη φυλάσσεται στο σχετικό φάκελο της υπηρεσίας.
Η άδεια εργασίας χορηγείται για απασχόληση στην Περιφέρεια για την οποία εγκρίθηκε. Ο πολίτης τρίτης χώρας διατηρεί το δικαίωμα να συνάψει σύμβαση εργασίας με άλλον εργοδότη κατά τη διάρκεια ισχύος της αδείας εργασίας του.
Υπενθυμίζεται ότι, κατ’ εφαρμογή της κ.υ.α. 53619/735/25.11.2015, οι τελούντες υπό αναβολή απομάκρυνσης μπορούν να εργάζονται στο σύνολο του εδάφους της χώρας, με εξαίρεση: α) τις Περιφερειακές Ενότητες Έβρου, Ξάνθης και Ροδόπης της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, β) το σύνολο των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, γ) τις Περιφερειακές Ενότητες Κω, Ρόδου, Καρπάθου και Καλύμνου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Η αρμόδια Περιφέρεια κοινοποιεί υποχρεωτικά τις χορηγούμενες άδειες εργασίας στον κατά τόπον αρμόδιο ανταποκριτή του ΟΓΑ και στο κατά τόπον αρμόδιο τμήμα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.
Για την ανανέωση της βεβαίωσης αναβολής απομάκρυνσης, καθώς και για τη διαδικασία από 1.1.2017, μετά την έκδοση νέας κ.υ.α. σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4251/2014 για τα έτη 2017 και 2018, θα ακολουθήσει η έκδοση νέας εγκυκλίου.
Ο Γενικός Γραμματέας
Βασίλειος Παπαδόπουλος
