Mε το παρόν θα γίνει μια καταγραφή του τελικού σχεδίου που παρουσίασε το περασμένο Σάββατο σε τηλεοπτική εκπομπή ο Υπουργός σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που εμφανίζονται σε άρθρο στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» της 26.11.2019.
Ακολουθούν οι σχετικοί πίνακες:
Θετικά σημεία:
1.Ικανοποιείται το αίτημα των Επιστημονικών Συλλόγων για αποσύνδεση των εισφορών από τον κατώτατο μισθό με βάση τον οποίο υπήρξε μία αύξηση από τα 157,97 (+10 ΟΑΕΔ) ευρώ στα 175,18 (+10 ΟΑΕΔ) στις 1.2.2019, ενώ αναμενόταν μετά πάσης βεβαιότητας και άλλη στις αρχές του 2020, η οποία σίγουρα θα οδηγούσε την ελάχιστη εισφορά πλησίον αν όχι πιο πάνω από τα 200 ευρώ.
2. Ικανοποιείται για πρώτη φορά το πάγιο αίτημα για ενιαία εισφορά υγείας, αφού πρόκειται για όμοια παροχή για όλους. Η επιλογή αυτή μόνο για τους μη μισθωτούς, δημιουργεί ζητήματα ίσης μεταχείρισης σε σχέση με τους μισθωτούς, οι οποίοι (ομού με τους εργοδότες τους) καταβάλλουν ποσοστιαία εισφορά επί των αποδοχών τους. Απαιτείται η επέκταση της ενιαίας εισφοράς αυτής και στους μισθωτούς.
3. Η αύξηση της κατανομής μέρους της εισφοράς για κύρια σύνταξη, καθιστά πιο ελκυστικές τις ανώτερες κλάσεις, καθόσον αναμένεται ικανοποιητική αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης.
4. Δημιουργείται ένα σύστημα απλό, κατανοητό και φιλικό προς τον ασφαλισμένο, ενώ με την καταγραφή των συνταξίμων αποδοχών είναι εύκολος ο προσδιορισμός της αναμενόμενης σύνταξης.
5. Καταργείται το παλαιό αποτυχημένο πρωθύστερο σύστημα της αρχικής σύνδεσης με το Καθαρό Φορολογητέο Αποτέλεσμα του τελευταίου εκκαθαρισμένου έτους και στη συνέχεια της εκκαθάρισης με αυτό του προηγουμένου έτους. Αποφεύγονται οι κίνδυνοι των νέων εκκαθαρίσεων σε περιπτώσεις τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων ή κατόπιν ελέγχου της φορολογικής αρχής.
6. Καταργείται η απαράδεκτη προσθήκη των καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών του προηγουμένου έτους, στη βάση υπολογισμού των εισφορών.
7. Επεκτείνεται η έκπτωση της πρώτης πενταετίας σε όλους τους ασφαλισμένους, ενώ διαφαίνεται πως η διαφορά της εκπτώσεως δεν θα αποτελεί ασφαλιστική οφειλή, όπως προέβλεπε το άρθρο 39Α του ν.4387/2016.
8. Διατηρούνται οι κατώτατες εισφορές ΕΤΕΑΕΠ στο ίδιο επίπεδο.
Αρνητικά σημεία:
1. Αυξάνεται σημαντικά η ελάχιστη εισφορά ΕΦΚΑ:
Από τον πίνακα σαφώς προκύπτει ότι υπάρχει αύξηση που φτάνει τα 30% για τη μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλισμένων σε λιγότερο από ένα έτος. Η διαφαινόμενη μείωση των φορολογικών συντελεστών το επόμενο έτος, δεν φαίνεται να διασφαλίζει σε όλες τις περιπτώσεις την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα.
Σημαντική Παρατήρηση: Η μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλισμένων θα κληθεί να καταβάλει αυξημένες εισφορές από 1.1.2020, ενώ το 1/3 αυτών καλείται να πληρώσει και δόσεις ρύθμισης N.4611/2019. Παράλληλα οι επιστήμονες καλούνται επί 24 μήνες ακόμη να καταβάλουν και αναδρομικές εισφορές ΕΤΕΑΕΠ. Επιπλέον οι μηχανικοί και υγειονομικοί καλούνται να καταβάλουν και εισφορές αναδρομικές προηγουμένων ετών (2011-2016).
Έτσι ένας ασφαλισμένος επιστήμονας καλείται να καταβάλει από 1.1.2020 ένα ποσόν που κυμαίνεται μεταξύ 331,25 ευρώ (210 EΦΚΑ + 10 ΟΑΕΔ + 68,25 ΕΤΕΑΕΠ + 43 Αναδρομικά ΕΤΕΑΕΠ) και 431,25 ευρώ (100 ευρώ οι δόσεις ρύθμισης στην καλύτερη περίπτωση). Επιπλέον οι μηχανικοί και υγειονομικοί έχουν αναδρομικές οφειλές ετών 2011 έως 2016.
Πρόβλεψη: Σε περίοδο διαρκούς οικονομικής κρίσης, είναι μάλλον βέβαιον ότι οι ανωτέρω αυξήσεις θα οδηγήσουν σε μείωση των ποσοστών εισπραξιμότητας, ενώ είναι πιθανόν να οδηγήσουν πολλούς ασφαλισμένους στην έξοδο από το επάγγελμα και κατά συνέπεια στην αύξηση της ανεργίας.
2. Η πλήρης αποσύνδεση των εισφορών από το εισόδημα είναι προφανές πως οδηγεί σε σημαντική μείωση των εισφορών όσων έχουν υψηλό εισόδημα, ενώ όσοι έχουν χαμηλότερα εισοδήματα θα δουν σημαντική αύξηση που όπως εξηγήθηκε ανέρχεται σε 30% μέσα σε ένα έτος.
3. Διαφαίνεται διατήρηση των υψηλών ανωτάτων ορίων ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών (6.500 ευρώ μηνιαίως), έναντι 2500 ευρώ ανώτατης κλάσης μη μισθωτών, γεγονός που σε συνδυασμό με τις ποσοστιαίες εισφορές στον Κλάδο Υγείας, δημιουργεί καθεστώς άνισης μεταχείρισης αυτών.
4. Διαφαίνεται διατήρηση της εθνικής σύνταξης στο αυτό ποσόν, παρά το λογικό αίτημα της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, για αύξηση αυτής (έστω και μικρής) για αυξημένο χρόνο ασφάλισης (420 στα 30 έτη και 450 στα 40 έτη).
5. Δεν διαφαίνεται η επαναφορά της κατώτατης σύνταξης, προς αποφυγή πολύ χαμηλών συντάξεων σε περιπτώσεις κυρίως συντάξεων χηρείας ή αναπηρίας.
6. Υπάρχει για μια ακόμη φορά ευμενής μεταχείριση των αγροτών, οι οποίοι φαίνεται πως διατηρούν τις εισφορές στο ίδιο ύψος περίπου και ορθώς φυσικά. Το αυτό θα πρέπει έστω την ύστατη ώρα να σκεφτεί η Πολιτεία για όλους τους μη μισθωτούς.
Επίλογος: Φαίνεται πως οδηγούμαστε σε ένα νέο πιο ασφαλές και φιλικό προς τον ασφαλισμένο περιβάλλον. Σταματάει η αβεβαιότητα των εκκαθαρίσεων και της προσθήκης των εισφορών στη βάση υπολογισμού, ενώ ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέγει μόνος του το σύστημα που του ταιριάζει. Δυστυχώς, όμως το σύστημα αυτό δεν λαμβάνει υπόψη του, την κακή οικονομική κατάσταση των μη μισθωτών, λόγω της διαρκούς οικονομικής κρίσης και επιβάλλει αυξημένες εισφορές στην πλειοψηφία τους. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει, έστω την τελευταία στιγμή, να προβλεφθεί ένα μεταβατικό στάδιο διατήρησης των εισφορών στο σημερινό επίπεδο για μια τριετία τουλάχιστον, προκειμένου οι ασφαλισμένοι να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σε αναδρομικές εισφορές και δόσεις ρυθμίσεων. Διαφορετική αντιμετώπιση είναι λίαν πιθανόν να φέρει αντίθετα αποτελέσματα στην εισπραξιμότητα της Κοινωνικής Ασφάλισης και πιθανόν αύξηση της ανεργίας.
ΥΓ. ΥΨΟΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ: Σε σημερινό άρθρο της Εφημερίδας ΝΕΑ παρουσιάζεται (εκ προφανούς παραδρομής) το ύψος των συντάξεων να ταυτίζεται με τις (πλασματικές) συντάξιμες αποδοχές των διαφόρων επιπέδων (βλ.πίνακα Α΄). Σε επόμενο άρθρο μας και όταν γίνουν γνωστές οι προθέσεις της Πολιτείας ως προς την βελτίωση των ποσοστών αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης, θα γράψουμε αναλυτικά για το προσδοκώμενο ύψος συντάξεων. Ενδεικτικό παράδειγμα: Έστω ασφαλισμένος με έναρξη ασφάλισης την 1.1.2020 που επιλέγει να καταβάλει την ανώτατη εισφορά 566 από 1.1.2020 και επί 40 συνεχόμενα έτη, με τα σημερινά δεδομένα θα λάβει μια ανταποδοτική σύνταξη 2.501Χ 42,80% (ποσοστό αναπλήρωσης) = 1.070,43 + 384 εθνική σύνταξη, σύνολο 1.454,43.
