Ηλεκτρονικές συναλλαγές κατά της φοροδιαφυγής για την εξοικονόμηση 12 δισ. ευρώ.
Παρασκευή 3 Απριλίου 2015
Του Παναγιώτη Μπουσμπουρέλη
Καλοκαίρι, κεντρικό νησί του Αιγαίου. Αγορές σε τοπικό φούρνο. «Μη χτυπάς την απόδειξη», λέει στην κοπέλα ο προϊστάμενος. Τυπικό παράδειγμα απλής φοροδιαφυγής που δεν αντιμετωπίζεται κατ’ ανάγκη μόνο με τις προτάσεις Βαρουφάκη για συγκρότηση σώματος από τουρίστες και φοιτητές.
Στο υπουργείο Οικονομικών η προετοιμασία για την εφαρμογή της σύλληψης ΦΠΑ μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών έχει ξεκινήσει. Το ζήτημα ανήκει στις αρμοδιότητες της Νάντιας Βαλαβάνη και διευρύνονται εναλλακτικές επιλογές με στόχο την ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη απόδοση της εφαρμογής, όταν θα είναι έτοιμη. Προϋπόθεση θα είναι η αύξηση των συναλλαγών από πλαστικό χρήμα και η μείωση της διακίνησης μετρητών. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει από το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (ΙΟΦΟΜ), η φοροδιαφυγή από τον ΦΠΑ φτάνει μέχρι και τα 12 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Αποδείχθηκε, δε, ότι η καθιέρωση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών με όριο συναλλαγών από 300 ευρώ και πάνω λειτούργησε εξαιρετικά για τα δημόσια έσοδα τόσο στη Βουλγαρία όσο και στην Αργεντινή, στην Κολομβία και τη Νότια Κορέα. Στις χώρες αυτές, όπου είναι οφθαλμοφανές ότι οι κουλτούρες διαφέρουν, η αύξηση των εσόδων κινήθηκε στο 2%-4% του ΑΕΠ, συνδυαζόμενη με μείωση των φορολογικών συντελεστών από 2 έως 5 μονάδες. Αν στην Ελλάδα πετυχαίναμε μια αύξηση που αντιστοιχούσε έστω στο 3% του ΑΕΠ για τα φορολογικά έσοδα, θα τα αυξάναμε κατά 5 δισ., στοιχείο που θα άλλαζε πολλά στην οικονομική πολιτική, αλλά και στα μέτρα που θα έπρεπε να διαπραγματευτούμε με τους εταίρους πιστωτές. Ομως εδώ μπαίνουν τα ερωτήματα για την πρακτική που ακολουθήθηκε μέχρι τώρα, όταν η τελευταία σχετική πρόταση νόμου που κατατέθηκε πριν από τρία χρόνια δεν προχώρησε τελικά στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Μια πρόταση που υπογράφηκε από 72 βουλευτές επί πρωθυπουργίας Παπαδήμου. Το ζήτημα όμως έχει επανέλθει και εξετάζονται οι μέθοδοι για την αποτελεσματική εφαρμογή του, την ώρα μάλιστα που η ελληνική πλευρά αναζητεί πειστικούς τρόπους για να τονώσει την αξιοπιστία της κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης. Συνοπτικά, η εφαρμογή του μέτρου, μεταξύ άλλων, μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:
1. Χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών από τους καταναλωτές για την αγορά προϊόντων στο λιανεμπόριο. Η χρήση καρτών παραμένει μικρή, μόλις στο 9%, και θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για τη χρήση τους, όπως η μείωση των συντελεστών για τις συναλλαγές. Για τους κατόχους των καρτών μπορούν να δοθούν επιπλέον κίνητρα, που αφορούν αυτόματη ή μηνιαία κλήρωση με έπαθλο χρηματικά ποσά.
2. Καθιέρωση χωριστού λογαριασμού ΦΠΑ για τις συναλλαγές των εμπόρων, από τον οποίο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα εισπράττει άμεσα το ποσοστό του ΦΠΑ μέσω λογισμικού προγράμματος που θα εφαρμόζουν οι τράπεζες για τον αυτόματο διαχωρισμό του ΦΠΑ από το υπόλοιπο ποσό των εισπράξεων και την ανάλογη παρακράτηση του ποσοστού υπέρ του Δημοσίου. Το σύστημα εφαρμόζεται με επιτυχία στις ΗΠΑ και οι ελληνικές τράπεζες έχουν πια την υποδομή για την εφαρμογή του.
Σχετικές εισηγήσεις έχουν ήδη γίνει και έχουν συμπεριληφθεί στην αιτιολογική έκθεση για την πρόταση νόμου που δεν προχώρησε το 2012 από το ΙΟΦΟΜ και τους κυρίους Γιώργο Κορομηλά, Απόστολο Αλωνιάτη, καθώς και το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Η απώλεια των εσόδων από τον ΦΠΑ οφείλεται στη μη έκδοση φορολογικών στοιχείων, αποδείξεων ή τιμολογίων από καταστήματα και επαγγελματίες, καθώς και σε έκδοση και χρήση εικονικών φορολογικών στοιχείων σε υποβολή ανακριβών δηλώσεων για τον ΦΠΑ. Επίσης, στη μη υποβολή δηλώσεων αλλά και στην αδυναμία του φοροελεγκτικού μηχανισμού να προβεί σε διασταύρωση των συναλλαγών.
Η επιτυχία των ηλεκτρονικών ελέγχων θα συμβάλει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, αφού καμία ηλεκτρονική συναλλαγή δεν μπορεί να αποκρυβεί. Αναλυτικότερα, μεταξύ των σχεδιασμών που γίνονται εξετάζονται τα εξής: οι κινήσεις των λογαριασμών αυτών θα είναι άμεσα προσβάσιμες από την ηλεκτρονική βάση της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων. Το ποσό που θα αντιστοιχεί στον ΦΠΑ θα κατατίθεται εντός 15 ημερών από το τέλος του μήνα που εκδόθηκαν τα τιμολόγια στον επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό. Η κατάθεση του ΦΠΑ θα γίνεται ανεξάρτητα από το πότε συμφωνούν οι συναλλασσόμενοι για την εξόφληση του λογαριασμού. Σε περίπτωση που αυτό δεν τηρείται, θα επιβάλλονται πρόστιμα.
Αντίστοιχα για συναλλαγές που θα διενεργούνται μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών η τράπεζα θα πρέπει να καταθέσει την αξία του ΦΠΑ από τις συγκεκριμένες συναλλαγές στον ειδικό λογαριασμό του επιτηδευματία, αφού παρακρατήσει και αποδώσει στο Δημόσιο ποσοστό 15% αυτής. Αντίστοιχο πoσοστό θα πρέπει να παρακρατεί και να αποδίδει στο Δημόσιο η τράπεζα για συναλλαγές και πληρωμές ιδιωτών μέσω καρτών. Παράλληλα η τράπεζα θα υποχρεούται να αποστέλλει μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου από τη συναλλαγή μήνα μέσω mail ειδική εκκαθάριση για την παρακράτηση που θα χρησιμεύει για την περιοδική δήλωση ΦΠΑ του επιτηδευματία. Καλό θα είναι αυτή να γίνεται πια σε μηναία και όχι τριμηνιαία βάση, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Αυτός θα ανταμείβεται με επιστροφή της τάξης του 5% εντός 15ημέρου από τη λήξη του τριμήνου ως κίνητρο της συνέπειάς του.
Αντίστοιχα, αν ίδιος έχει προβεί σε αγορές αγαθών ή υπηρεσιών, ο ΦΠΑ που θα εκπίπτει από τις πληρωμές του θα προκύπτει από συμψηφισμό στον ειδικό λογαριασμό όπου κατατίθεται ο φόρος για πωλήσεις και αγορές στις οποίες έχει προβεί ο επιχειρηματίας. Ετσι το κράτος θα εισπράττει άμεσα και διαφανώς ό,τι θα εισέπραττε σε δύο δόσεις μετά από 2-5 μήνες όσα κατά βούληση δηλώσει ο κάθε επιτηδευματίας στην εκκαθαριστική σήμερα. Οπως αναφέρει ο κ. Αλωνιάτης, φοροτεχνικός που έχει συντάξει σχετικές μελέτες, η εφαρμογή μιας τέτοιας νομοθεσίας θα επηρεάσει τις ταμειακές ροές επιχειρήσεων του εμπορίου και επαγγελματιών που επωφελούνται από τα μέχρι τώρα ισχύοντα, είναι όμως σαφές ότι θα βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος.
Πηγή: http://www.newmoney.gr/
