Μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη των γεωργών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας, ένα νέο πακέτο μέτρων αξίας 500.000.000 ευρώ, προερχόμενα από τα ταμεία της ΕΕ, για τη στήριξη των γεωργών και των κτηνοτρόφων για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων δυσκολιών της αγοράς, ιδιαίτερα στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Για τα μέτρα, που παρουσιάστηκαν στους υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ από τον Επίτροπο για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, Phil Hogan, ο ίδιος είπε: «Αν και βρισκόμαστε σε μια εποχή σημαντικών δημοσιονομικών πιέσεων, το πακέτο αυτό παρέχει μια περαιτέρω ισχυρή απάντηση και σημαίνει ότι η Επιτροπή έχει κινητοποιήσει πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε ενισχύσεις, για να υποστηρίξει το πιεσμένο εισόδημα των αγροτών. Απώτερος στόχος μας είναι να δούμε την τόσο αναγκαία ανάκαμψη των τιμών παραγωγού, ώστε να μπορούν να ζουν από την εργασία τους και να συνεχίσουν να παρέχουν ασφαλή, υψηλής ποιότητας τρόφιμα για τους πολίτες.”

Η σημερινή δέσμη μέτρων περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία:

1. Ένα πανευρωπαϊκό σύστημα για την παροχή κινήτρων με σκοπό τη μείωση της παραγωγής γάλακτος (150.000.000 ευρώ)
2. Ενίσχυση προσαρμογής υπό όρους που θα καθοριστούν και θα εφαρμοστούν σε επίπεδο κρατών μελών από ένα μενού που προτείνει η Επιτροπή (350.000.000 ευρώ που θα επιτραπεί στα κράτη μέλη να συμπληρώνεται από εθνικά κεφάλαια, δυνητικά διπλασιάζοντας το επίπεδο της υποστήριξης που παρέχεται στους γεωργούς)
3. Μια σειρά τεχνικών μέτρων για την παροχή ευελιξίας (π.χ. σχετικά με την προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη), την ανακούφιση των ταμειακών ροών (π.χ. μέσω της αύξησης του ποσού των προκαταβολών για την άμεση ενίσχυση και τις πληρωμές για τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης) και την ενίσχυση των “διχτυών ασφαλείας” (π.χ. παράταση της παρέμβασης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση αποκορυφωμένου γάλακτος σε σκόνη).

Οι ακριβείς λεπτομέρειες όλων των διαφορετικών μέτρων θα οριστικοποιηθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες, σε διαβούλευση με εμπειρογνώμονες των κρατών μελών. Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των προτεινόμενων μέτρων θα ενσωματωθούν σε μια διορθωτική επιστολή στο σχέδιο προϋπολογισμού του 2017 το φθινόπωρο.

Κίνητρα για τη μείωση της παραγωγής (150 εκατ. ευρώ)

Στην τελευταία του συνεδρίαση το Παρατηρητήριο της Αγοράς Γάλακτος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια διόρθωση από την πλευρά της προσφοράς γαλακτοκομικών προϊόντων εξακολουθεί να είναι απαραίτητη, οπότε η Επιτροπή θα υποβάλει ένα πανευρωπαϊκό μέτρο ππου θα αποσκοπεί στην παροχή κινήτρων για μια εθελοντική μείωση της παραγωγής.

Βοήθεια προσαρμογής υπό όρους (350 εκατ. ευρώ, συν εθνική συγχρηματοδότηση μέχρι ίσο ποσό, που δεν θα θεωρείται “κρατική ενίσχυση”)

Με την παρατεταμένη κρίση που βιώνουν ορισμένες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και πασχίζουν να διατηρήσουν ή ακόμη και να αυξήσουν την παραγωγή τους, προκειμένου να διατηρήσουν τις ταμειακές ροές, η Επιτροπή προτίθεται να παράσχει νέα κεφάλαια, τα οποία μπορούν να συνδεθούν με συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Η οικονομική επιχορήγηση που διατίθεται σε κάθε κράτος μέλος (βλέπε παράρτημα) λαμβάνει υπόψη τα κύρια χαρακτηριστικά του κλάδου, συμπεριλαμβανομένων της παραγωγής, τις τιμές αγοράς και το ποσοστό των μικρών αγροτών. Τα κράτη μέλη θα έχουν την ευελιξία να καθορίζουν το μέτρο ή τον συνδυασμό μέτρων που θα καταστήσουν διαθέσιμα για τους αγρότες – όπως εκτατικές μεθόδους παραγωγής, στήριξη για τις μικρές εκμεταλλεύσεις, σχέδια συνεργασίας, περαιτέρω μέτρα στήριξης για τη μείωση της παραγωγής κ.λπ. Θα υπάρξουν, επίσης, στο πεδίο εφαρμογής και μέτρα για την κάλυψη άλλων τομέων της κτηνοτροφίας.

Άλλες τεχνικές προσαρμογές

Πολλά κράτη μέλη παρέχουν εθελοντική συνδεδεμένη στήριξη στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων (συχνά ανά αγελάδα). Με την πρόταση της Επιτροπής θα δοθεί η δυνατότητα να παρεκκλίνουν από την υποχρέωση των κτηνοτρόφων να διατηρήσουν το μέγεθος του ζωικού τους κεφαλαίου το 2017. Επιπλέον, επαναλαμβάνοντας ό,τι έγινε τα προηγούμενα έτη, τα κράτη μέλη θα μπορούν και πάλι να πληρώσουν ως προκαταβολή μέχρι και το 70% των άμεσων ενισχύσεων από τις 16 Οκτωβρίου και το 85% των στρεμματικών ενισχύσεων από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Από την άλλη πλευρά, η Επιτροπή προτίθεται να παρατείνει την προθεσμία για τη δημόσια παρέμβαση και για την ιδιωτική αποθεματοποίηση αποκορυφωμένου γάλακτος σε σκόνη και μετά το τέλος του Σεπτεμβρίου. Η Επιτροπή θα ανανεώσει επίσης την υποστήριξη για τις αποσύρσεις για τα φρούτα και τα λαχανικά, που γίνονται από οργανώσεις παραγωγών.

Παράρτημα

Στην Ελλάδα κατανεμήθηκε με τη μορφή του εθνικού φακέλου το ποσό των 1.683.910 ευρώ

Ο Έλληνας Υπουργός, Βαγγέλης Αποστόλου, στην παρέμβαση του σημείωσε ότι “πρόκειται για μια στοχοθετημένη ενίσχυση  που θέλουμε να έχει και μια ευελιξία στη διανομή της. Δηλαδή να λάβει υπόψη της, για το σύνολο της χρηματοδότησης, τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά των κρατών μελών καθώς και τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαίοι γεωργοί από τη μια άκρη της Ένωσης στην άλλη.  Ανέφερε ότι η κρίση για παράδειγμα στον τομέα της αγελαδοτροφίας στην Ελλάδα συνδέεται με τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων, οι οποίες λειτουργούν σε περιβάλλον με αυξημένο κόστος παραγωγής και έρχονται αντιμέτωπες  με αθρόες εισροές φθηνότερης πρώτης ύλης από χώρες με υπερπαραγωγή, προσθέτοντας σε αυτά  και το πλήγμα που έχει υποστεί ο τομέας από την οζώδη δερματίτιδα.

Τόνισε ότι για την Ελλάδα αποτελεί στρατηγική επιλογή η ενίσχυση του τομέα της αιγοπροβατοτροφίας, όχι μόνο γιατί συνδέεται με τη  μοναδική δραστηριότητα , που μπορεί να εξασφαλίσει ένα βιώσιμο εισόδημα στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, αλλά και γιατί παρουσιάζει μείωση στη παραγωγή του .

Σημείωσε επίσης τη σημασία του τομέα των οπωροκηπευτικών εξαιτίας  του εξαγωγικού του χαρακτήρα και τις επιπτώσεις του από  το ρώσικο εμπάργκο. Παράλληλα ζήτησε εξεύρεση λύσεων με πιο μεσο-μακροπρόθεσμο χαρακτήρα όπως μεταξύ άλλων:

-την καταπολέμηση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών,

-τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού εξισορρόπησης της παραγωγής γάλακτος, διασφάλισης τιμών παραγωγού πάνω του κόστους και όχι ενίσχυσης της υπερπαραγωγής,

-την ενίσχυση των προγραμμάτων προώθησης και το άνοιγμα νέων αγορών ή αύξησης της κατανάλωσης,

-την επικαιροποίηση των τιμών απόσυρσης στα φρούτα και λαχανικά,

-την ύπαρξη της ιδιωτικής αποθεματοποίησης των τυριών σε μόνιμη βάση.

Τόνισε ότι οι αποφάσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τα προβλήματα των γεωργών μας ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα της γεωργίας ισότιμα σε όλες τις περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τέλος ο Υπουργός υπογράμμισε ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να στηρίζονται πρακτικές που ενθαρρύνουν τη χρήση γεωγραφικών προσδιορισμών σε προϊόντα τα οποία παράγονται εκτός αυτών των περιοχών. Η υιοθέτηση τέτοιων τακτικών παραπλανά τους καταναλωτές και δρα εις βάρος των παραγωγών αυθεντικών προϊόντων μίας γεωγραφικής περιοχής κάνοντας αθέμιτη εκμετάλλευση της ονομασίας αυτών.

Παράλληλα στήριξε την προσπάθεια της Προεδρίας και τη συζήτηση που θα εξελιχθεί για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών με στόχο τη διαφάνεια στην αγορά και την ενίσχυση της θέσης του γεωργού στην εφοδιαστική αλυσίδα.”

Σύντομα θα ανακοινωθεί από το υπουργείο ο τρόπος κατανομής του ποσού των 1.683.910 €.